Σωτήρης Βαξεβάνης
Για «έργα πνοής» έχετε ακούσει. Σήμερα θα μάθετε και για τα «έργα εκπνοής». Επτά απίθανα έργα που προτάθηκαν να γίνουν στην Εύβοια τα τελευταία 40 χρόνια.
Τα στενά των στενόμυαλων
Ο πορθμός του Ευρίπου θα άνοιγε κατά 80 μέτρα. Η σχολή πεζικού θα μεταφερόταν σε κάποια άλλη τοποθεσία. Η Εύβοια και η Βοιωτία θα ενώνονταν μέσω μιας μεγάλης υποθαλάσσιας σήραγγας.
Τι είναι όλα αυτά; Μια φαεινή ιδέα του 1978 με εμπνευστή το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας όπου, για λόγους εθνικής άμυνας, σκεπτόταν σοβαρά και είχε προτείνει να διευρύνει τα στενά του Ευρίπου! Το Δημοτικό Συμβούλιο της Χαλκίδας είχε συνεδριάσει εκείνη την εποχή για το ζήτημα, μιας και οι πληροφορίες για τις υπο σκέψη κοσμοϊστορικές αλλαγές είχαν φτάσει στα αφτιά των αρμοδίων. Το σχέδιο προέβλεπε, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία μιας υποθαλάσσιας σήραγγας που θα ξεκινούσε από το σημείο του σιδηροδρομικού σταθμού και θα κατέληγε περίπου στη σχολή Πεζικού, η οποία πιθανότατα θα μεταφερόταν σε άλλο σημείο.
Ένα δεύτερο σενάριο που έπεσε στο τραπέζι των συζητήσεων ήταν η δημιουργία μιας αερογέφυρας που θα ξεκινούσε από το σημείο της παραλίας, μπροστά από τη Βενιζέλου, και θα κατέληγε στον Καράμπαμπα! Την πρόταση είχε καταθέσει ο δήμαρχος Χαλκιδέων Γιάννης Σπανός. Τελικά το σύνολο του δημοτικού συμβουλίου τάχθηκε εναντίον ενός τέτοιου τολμήματος, καθώς με τη διεύρυνση των Στενών η Χαλκίδα θα έπρεπε να αποχαιρετήσει το φαινόμενο του Ευρίπου, κάτι που έχει λογική. Επίσης, θεώρησαν σίγουρο πως τόσο η λύση της υποθαλάσσιας σήραγγας όσο και της αερογέφυρας θα κατέστρεφε την παραλία της, κάτι που δεν έχει λογική.
Πυρηνικοί εγκέφαλοι
Πώς θα σας φαινόταν η ιδέα να έχετε λίγα χιλιόμετρα από το σπίτι σας ένα πυρηνικό εργοστάσιο; Όχι πολύ καλή, ε;
Η ιστορία ξεκίνησε το 1971. Η τότε κυβέρνηση των συνταγματαρχών βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις με Βρετανική εταιρία, η οποία θα αναλάμβανε την κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα στην Κάρυστο. Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή δεν απέρριψε το παράτολμο σχέδιο, μελετώντας εκ’ νέου την πιθανότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με αυτόν τον τρόπο. Οι υπεύθυνοι του project μάλιστα υπέδειξαν την τοποθεσία Ποτάμι (μια εκπληκτικής ομορφιάς τοποθεσία της νότιας Εύβοιας) ως κατάλληλη, εξαιτίας της «χαμηλής σεισμικής της δραστηριότητας».
Προέκυψαν όμως διαφωνίες με την εταιρία η οποία τελικά απέσυρε το ενδιαφέρον της από το έργο. Έτσι η ελληνική πλευρά ξεκίνησε να διερευνά μια Αμερικανική πρόταση. Το νέο όμως μαθεύτηκε και η αντίδραση των κατοίκων όχι μόνο της Καρύστου αλλά και ολόκληρου του νομού ήταν άμεση! Διοργανώθηκαν τότε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας και πορείες, ενώ οι βουλευτές του νομού τάχθηκαν εναντίον ενός τέτοιου σχεδίου. Έτσι η κυβέρνηση βρέθηκε αντιμέτωπη με μία πρωτοφανή κατακραυγή εξαιτίας της οποίας υποχρεώθηκε να ματαιώσει τελικά τα πυρηνικά της σχέδια. Αφορμή σε αυτό στάθηκε και ένας μικρός σεισμός των τριών ρίχτερ που συνέβη την επίμαχη περίοδο στην περιοχή, καθώς το επιχείρημα της χαμηλής σεισμικότητας της περιοχής δεν ευσταθούσε πλέον.
Πετρελαιοκίνητες ιδέες
Το όνειρο πως οι Έλληνες θα γίνουμε Σεΐχηδες δεν είναι σημερινό. Η θεωρία πως «πετρέλαιο, υπάρχει» είναι πολύ παλιότερη απ’ όσο φαντάζεστε!
Το 1980 οι ελπίδες για εύρεση μαύρου χρυσού είχαν φουντώσει στη νότιο Εύβοια καθώς λεγόταν πως υπάρχει πετρέλαιο, πολύ πετρέλαιο στις περιοχές από Αλιβέρι έως Κάρυστο! Οι πληροφορίες της Δημόσιας Επιχείρησης Πετρελαίου (Η Δ.Ε.Π. ιδρύθηκε το 1975 και έγινε γνωστή με την ανακάλυψη κοιτασμάτων στην Καβάλα. Σήμερα ονομάζεται «Ελληνικά Πετρέλαια») ήταν πως υπάρχουν πολλά πετρελαϊκά κοιτάσματα σε διάφορες γωνιές της χώρας, ανάμεσα στις οποίες συμπεριλαμβανόταν και η Εύβοια. Έτσι, η Δ.Ε.Π. μαζί με το Υπουργείο Βιομηχανίας έστειλαν στην Εύβοια τεχνικούς οι οποίοι θα ερευνούσαν από στεριά και θάλασσα τις αρχικές τους ενδείξεις και υποθέσεις. Μάλιστα στην αποστολή θα συμμετείχαν και μέλη της Ρουμανικής πετρελαϊκής εταιρείας «Rompetrol». Τελικά όμως η υπόθεση γρήγορα εγκαταλείφτηκε. Για αδιευκρίνιστους λόγους όλες οι έρευνες σταμάτησαν και η Εύβοια δεν θα γίνει ποτέ εμιράτο. Ποτέ;…
Καψούρα με το υδραγωγείο
Οι κάτοικοι του γραφικού χωριού Καψούρι, κοντά στη Κάρυστο, δεν ξεπερνούσαν το 1980 τους 100, αλλά είχαν όλοι μια κοινή… καψούρα: ήθελαν ένα υδραγωγείο!
Οι κάτοικοι είχαν ασφαλώς τα δίκια τους: έτσι θα εξασφάλιζαν το πόσιμο νερό τους. Αναζητώντας λοιπόν λύση στο πρόβλημα τους χτύπησαν όλες τις πόρτες των βουλευτών της Εύβοιας, οι οποίοι -βεβαίως βεβαίως- έσπευσαν να εισακούσουν το παράλογο αίτημα (είπαμε, ήταν 100 νοματαίοι). Όχι μόνο το εισάκουσαν μάλιστα, αλλά οι βουλευτές Εύβοιας Β. Κεδίκογλου και Δ. Σαπουντζής έφεραν το θέμα στη Βουλή! Οι κάτοικοι του Καψουρίου φυσικά ικανοποιήθηκαν από την εν λόγω ενέργεια, προσδοκώντας μάλιστα να λυθεί το πρόβλημά τους. Ακόμα και σήμερα, προσδοκούν και περιμένουν…
Τα λογικά νερά
Τι σχέση μπορεί να έχει η λειτουργία του πλυντηρίου σας με την αλλαγή των θαλάσσιων ρευμάτων στη γέφυρα του Ευρίπου; Πολύ μεγάλη, αν καταφέρναμε να υλοποιήσουμε την πρωτοποριακή ακόμη και για τα σημερινά τεχνολογικά δεδομένα εξαιρετική ιδέα ενός Έλληνα εφευρέτη.
Το 1982 ο καθηγητής Μηχανολογίας Κωνσταντίνος Παπαδάκης παρουσίασε το φιλόδοξο σχέδιό του που ουσιαστικά θα μετέτρεπε την ενέργεια των ρευμάτων του Ευρίπου σε ηλεκτρική! Με ποιό τρόπο; Είχε υποστηρίξει πως αρκεί η τοποθέτηση μιας ειδικής πλατφόρμας με πτερύγια σε ένα σταθερό σημείο του στενού. Η ορμή του εναλλασσόμενου νερού θα έκανε όλα τα υπόλοιπα καθώς η ενέργειά τους, με τη βοήθεια μιας γεννήτριας, θα παρήγαγε δωρεάν ρεύμα για την πόλη, σίγουρα όχι για το σύνολο των αναγκών της, αλλά τουλάχιστον για ένα μέρος της! Επίσης, είχε προτείνει να εγκατασταθούν περισσότερες από μία τέτοιες συσκευές σε διάφορα σημεία του στενού του Ευρίπου τα οποία παρουσιάζουν αυξημένη κινητικότητα ρευμάτων ώστε να αυξήσουμε την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Η εξαιρετική και διόλου παράλογη αυτή ιδέα, σίγουρα είναι ακόμη και σήμερα ξεχασμένη, σε κάποιο συρτάρι του μεγάρου Κώτσικα, ή παραπεταμένη σε κάποια υπηρεσία του Δήμου… Σχετικά με το θέμα μπορείτε επίσης να διαβάσετε εδώ.
Μια τρύπα στο βουνό
Οι κάτοικοι στα χωριά Μετόχι και Στρόπωνες κοινοποίησαν το 1978 στον τότε Νομάρχη Ευβοίας κ. Νικολάου ένα ομολογουμένως δίκαιο αλλά υπερβολικό για τα ελληνικά δεδομένα αίτημα: την κατασκευή μίας υπόγειας σήραγγας στο βουνό Δίρφη, έτσι ώστε να μην αποκλείονται το χειμώνα τα χωριά τους.
Το φιλόδοξο σχέδιο, προέβλεπε τη διάνοιξη σήραγγας 1.500 περίπου μέτρων, η οποία και θα επέτρεπε στους κατοίκους να κινούνται με ασφάλεια και ευκολία προς τα υπόλοιπα κοντινά χωριά, αποφεύγοντας την κορυφή του βουνού που διαρκώς «κλείνει» από τα χιόνια. Η ιδέα δεν στερείται λογικής, αλλά δεν είναι εύκολα πραγματοποιήσιμη, ειδικά σε ένα νομό που δεν φτιάχνονται κατά πολύ απλούστεροι δρόμοι. Ο κ. Νικολάου απέφυγε να πει στους κατοίκους την παραπάνω αλήθεια, για λόγους που όλοι καταλαβαίνουμε. Αντιθέτως λοιπόν, τους διαβεβαίωσε πως θα εξέταζε με προσοχή το αίτημά τους! Πράγματι συγκάλεσε σύσκεψη κατά την οποία συζητήθηκε το θέμα της σήραγγας. Και; Τι έγινε; Ακούστηκαν τα γνωστά: «Ότι το θέμα θα ερευνηθεί σε βάθος», «θα πρέπει παράλληλα να βελτιωθούν οι υπάρχουσες οδικές συγκοινωνίες» κτλ. Και τι έγινε στο τέλος; Σίγουρα πάντως όχι μια τρύπα στο βουνό!
Στη βράση κολλάει το parking
«Tο πρόβλημα τελικά δεν είναι κυκλοφοριακό. Είναι “σταθμευσιακό”». Έτσι πρέπει να σκέφτηκε το 1998 ο τότε Δήμαρχος Χαλκιδαίων Γιάννης Σπανός και πρότεινε να γίνει ένα υπόγειο parking στο… Κρηπίδωμα!
Γνωστός για την αποφασιστικότητα και τη μη αναβλητικότητα που είχε επιδείξει στα χρόνια όπου ήταν πρώτος δημότης της πόλης ο κ. Σπανός, δεν προβληματίστηκε διόλου απ’ το γεγονός, πως όποια τρύπα κι αν ανοίξεις στη Χαλκίδα, θα γεμίσει αμέσως νερό. Μάλιστα, ήταν και βιαστικός ως προς την ολοκλήρωση του έργου (όχι σα μερικούς άλλους)! Η βιασύνη του ήταν δικαιολογημένη: το όλο κόστος θα καλυπτόταν από το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Εν ολίγοις, η Ευρώπη (αυτή που σήμερα βρίζουμε…) θα πλήρωνε τον εξοπλισμό για την απάντληση των υδάτων από τα υπόγεια της τρύπας. Ήταν η τελευταία χρονιά που διετέλεσε Δήμαρχος ο κ. Σπανός και καθώς είχε αποφασίσει ότι δεν θα ξαναβάλει υποψηφιότητα ήθελε να υλοποιήσει άλλο ένα έργο που θα έμενε στην πόλη. Όλα έδειχναν έτοιμα, η Δημοτική αρχή είχε ήδη συντάξει προμελέτη για την κατασκευή για να μην υπάρχουν καθυστερήσεις ως προς τη χρηματοδότησή του αλλά τελικά το έργο σταμάτησε σε εκείνο το στάδιο. Μέχρι και σήμερα δεν έχουν δοθεί επαρκείς απαντήσεις στο γιατί σταμάτησε ούτε αν τελικά ήταν ή δεν ήταν εφικτή η πραγματοποίηση του συγκεκριμένου parking. Σε ένα πάντως είχε σίγουρα δίκιο ο κ. Σπανός: Tο πρόβλημα της Χαλκίδας είναι όντως «σταθμευσιακό»!