Η ιστορία του χαρταετού στην Ελλάδα και τον κόσμο, τα περίεργα και τα ρεκόρ του.
Αν και δεν τον θυμόμαστε συχνά, μόνο μία ημέρα του χρόνου, ο χαρταετός έχει μια μεγάλη ιστορία, που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Θρησκευτικό αντικείμενο, μετεωρολογικό όργανο, ή απλώς ένα παιχνίδι; Μπορεί και όλα μαζί. Ας ξετυλίξουμε το νήμα της ιστορίας του.
Η παράδοση του Χαρταετού
Το πέταγμα χαρταετών ήταν διαδεδομένο στην Ασία εδώ και πολλούς αιώνες. Με αυτό διασκέδαζαν μικροί και μεγάλοι στην Κορέα, στην Κίνα, στην Ιαπωνία, αλλά και σε όλες τις ανατολικές χώρες.
Εκτός όμως από ψυχαγωγικούς λόγους, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν το χαρταετό και ως προστατευτικό μέσο. Πίστευαν και ακόμα πιστεύουν, ότι το νυχτερινό πέταγμα του αετού πάνω από τα σπίτια τους διώχνει μακριά τα κακά πνεύματα. Έτσι πήρε ένα θρησκευτικό χαρακτήρα.
Με τους αετούς όμως δεν ασχολήθηκαν μόνο οι θρησκευτικοί αρχηγοί των Ασιατικών κρατών, αλλά και οι πολέμαρχοι. Κάποτε ένας στρατηγός της Κορέας κρέμασε ένα φανάρι σ’ έναν αετό και τον ύψωσε, περιφέροντάς τον ως σύμβολο νίκης, για να εμψυχώσει τους στρατιώτες του.
Η χρήση του αετού ως παιχνιδιού, ξεκίνησε από τη Γαλλία μεταξύ 17ου και 18ου αι., απ’ όπου διαδόδηκε η τέχνη της κατασκευής του στην υπόλοιπη Ευρώπη και στην Αμερική.
Ο χαρταετός στην Ελλάδα
Η παράδοση μας πληροφορεί ότι η Ελλάδα γνώριζε το παιχνίδι – άθλημα του χαρταετού, πολύ πριν τον 17ο αι.
Το χαρταετό εφηύρε ο γνωστός Έλληνας επιστήμονας Αρχύτας ο Ταραντίνος τον 4ο π.Χ. αιώνα. Με την εφεύρεση των αετών μπήκε η βάση για τις πάμπολλες χρήσεις τους. Η κατασκευή του χαρταετού αρχικά γινόταν με πολύ απλά υλικά. Λίγες εφημερίδες και αρκετή ψαρόκολλα έφταναν για μια υποτυπώδη κατασκευή.
Αργότερα κατασκευαζόταν με χρωματιστά χαρτιά πάνω στα οποία ζωγράφιζαν παραστάσεις με τον ήλιο, το φεγγάρι, αλλά και τα ελληνικά πλοία. Σήμερα, οι περισσότεροι χαρταετοί φτιάχνονται με το γνωστό σε όλους μας σχέδιο του εξαγώνου και διακοσμούνται με πλαϊνά χάρτινα σκουλαρίκια. Φυσικά το χαρτί στις περισσότερες κατασκευές αντικαταστάθηκε με ελαφρύ νάιλον, που έχει μεγαλύτερη αντοχή στις πιέσεις του αέρα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ονομασία του χαρταετού από πόλη σε πόλη. Για παράδειγμα, στη Κωνσταντινούπολη λεγόταν ουτσαρμάς, στον Πόντο το ονόμαζαν πουλί, στη Θράκη πετάκι και στα Επτάνησα φύσουνας.
Τα περίεργα
Με τη βοήθεια ενός χαρταετού ο Βενιαμίν Φραγκλίνος το 1752 απέδειξε την ύπαρξη ηλεκτρισμού στις αστραπές. Κρέμασε ένα μεταλλικό κλειδί στο σπάγγο ενός χαρταετού και κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας η έλξη των ηλεκτρικών φορτίων του αέρα του έδωσε την απάντηση που έψαχνε.
Η χρήση τους σα μεταφορικά μέσα μετεωρολογικών οργάνων ήταν πολύ διαδεδομένη, μέχρι που εφευρέθηκε το αερόστατο και το αεροπλάνο.
Στα μετέπειτα χρόνια, λίγο πριν τον 20ο αιώνα, έγιναν πολλές προσπάθειες ανύψωσης ανθρώπων με τη βοήθεια των χαρταετών. Όλ’ αυτά μέσα στο πλαίσιο στρατιωτικών πειραμάτων, τα οποία σταμάτησαν αρκετά σύντομα, καθώς το αεροπλάνο ήταν πια πραγματικότητα.
Οι αετοί που κατασκευάστηκαν κατά καιρούς, είχαν περίεργα και πρωτότυπα σχέδια. Ένα πολύ συνηθισμένο σχέδιο αετού στην Κίνα είναι ο δράκος o oποίος αποτελεί και το σήμα κατατεθέν του Κινέζικου αθλήματος του χαρταετού.
Στη δεκαετία του 1890 ο Λώρεντς Χαρκρέιβ ανακάλυψε τον ορθογώνιο χαρταετό, γνωστό με το όνομα box- kite.
Τα ρεκόρ
Το πρώτο ρεκόρ πετάγματος χαρταετού καταγράφηκε στο Blue Hill των ΗΠΑ και ήταν 2.483 μ.
Στο ίδιο ίδρυμα το 1900 μετεωρογράφος αετός έφτασε μέχρι το ύψος των 4.623μ.
Τη σκυτάλη των ρεκόρ παρέλαβε το Μονακό, όπου ο πρίγκιπας Αλβέρτος κατάφερε να φτάσει το ύψος των 4.640μ. με το δικό του αετό, ενώ την ίδια χρονιά στο μετεωροσκοπείο των Trappes, o L. Teisserehc de Bort έφτανε το ύψος των 5.200μ.
Τρία χρόνια μετά οι Γερμανοί κατέρριψαν το προηγούμενο ρεκόρ ύψους. Στο μετεωροσκοπείο της Lindenberg μια ολόκληρη ομάδα αετών έφτασε στο ύψος των 6.250μ. Ο πρώτος από τους αετούς του συγκροτήματος ήταν δεμένος με σύρμα που είχε μήκος 10 χιλιόμετρα.
Λίγο πριν το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, στο μετεωροσκοπείο του Mount Weather στη Βιρτζίνια των Ην. Πολιτειών, αετός έφτασε σε ύψος 7.265μ. με σύρμα μήκους 14 χιλιομέτρων, το μεγαλύτερο ύψος μέχρι σήμερα.