Έχει λογική εξήγηση το γεγονός πως πιστεύουμε παράλογες καταστάσεις;
Κλείνεστε στο σπίτι κάθε Τρίτη και 13; Ρίχνετε φόλα στις μαύρες γάτες; Κουβαλάτε πάντα πάνω σας ένα πέταλο αλόγου; Δεν χρησιμοποιείτε ποτέ την «υψηλή» γέφυρα της Χαλκίδας γιατί την εγκαινίασε ο Μητσοτάκης; Χαλαρώστε, όλα έχουν την εξήγησή τους!
Κάποιοι λένε πως είναι κακοτυχία να δεις µαύρη γάτα. Εγώ προχθές το βράδυ δεν είδα µια και την πάτησα µε το αυτοκίνητο. Μάλλον ήταν κακοτυχία για τη γάτα. Οι προλήψεις και οι δεισιδαιµονίες χρονολογούνται από τα αρχαία χρόνια και υπάρχουν ήδη περισσότερες από µία εκδοχές για την προέλευσή τους. Παρακάτω θα µάθετε µερικές από αυτές.
Χτύπα ξύλο
Γιατί χτυπάµε ξύλο, όταν λέµε κάτι και δε θέλουµε να συµβεί; Τι θα γίνει αν κάποια µέρα θελήσει κάποια αόρατη δύναµη ν’ ανταποδώσει τα χτυπήµατα και αρχίσουν οι κλωτσιές;
Οι Πέρσες χτυπούσαν ξύλο για να έρθουν σ’ επαφή µε το θεό της φωτιάς Ατάρ, που ανέβαινε από το χώµα στον κορµό των δέντρων µέσα από τις φλέβες του ξύλου. Έτσι πίστευαν πως µπορούσαν ν’ αποκτήσουν για λίγο ένα µέρος αυτής της θεϊκής ενέργειας.
Πολύ αργότερα, όταν η Αγία Ελένη βρήκε το Σταυρό πάνω στον οποίο µαρτύρησε ο Χριστός, η πρόληψη αυτή έγινε και χριστιανική. Εκείνη την εποχή κυριάρχησε επίσης η πίστη ότι το πιο αποτελεσµατικό γούρι ήταν φτιαγµένο από ξύλο ελιάς ή κέδρου. Και αυτό γιατί στη Μέση Ανατολή τα κάθετα δοκάρια των σταυρών ήταν από κορµό ελιάς, ενώ τα οριζόντια από κέδρο.
Σύµφωνα µε µια άλλη εκδοχή, τα κακά πνεύµατα ζούσαν στους κορµούς των δέντρων. Προκειµένου, λοιπόν, να τα διώξουν, οι άνθρωποι χτυπούσαν τους κορµούς, και τα πνεύµατα, που δεν άντεχαν την ηχορύπανση, ξεκουµπίζονταν.
Γιατί λέµε ότι φέρνει τύχη το να πατήσουµε ακαθαρσίες;
Στις αγροτικές κοινωνίες οι ακαθαρσίες των ζώων ήταν και είναι ακόµα και σήµερα ένα πολύτιµο υλικό. Στην αρχαία Αίγυπτο θεωρούσαν ότι οι ακαθαρσίες, είτε προέρχονταν από τα ζώα είτε από τους ανθρώπους, είχαν θεραπευτικές ιδιότητες.
Στην Ευρώπη, µέχρι το 18ο αιώνα, η επίσηµη ιατρική αποδεδειγµένα συµπεριλάµβανε τα περιττώµατα στις φαρµακευτικές ουσίες µε θεραπευτικά αποτελέσµατα. Μέχρι και σήµερα χρησιµοποιούνται στην Ινδία τα ξηρά περιττώµατα, ως λίπασµα, ως κατασκευαστικό υλικό και ως καύσιµη ύλη.
Μια άλλη εκδοχή έχει τις ρίζες της στους µεγάλους πολέµους του περασµένου αιώνα. Οι πολεµιστές το θεωρούσαν τύχη να βρουν στο δρόµο τους περιττώµατα και να τα πατήσουν, καθώς έτσι ήξεραν πως δεν κινδύνευαν να πατήσουν κάποια νάρκη. Αν µη τι άλλο, το να βγουν ζωντανοί από ναρκοπέδιο ήταν µεγάλη κ…φαρδία.
Τρίτη και 13
Η Tρίτη αποτελεί για τη λαϊκή συνείδηση «αποφράδα» ηµέρα εδώ και πολλούς αιώνες, ενώ ο αριθµός 13 θεωρείται ότι είναι γρουσούζικος και απευκταίος. Όπως αντιλαµβάνεστε, ο συνδυασµός των δύο σκοτώνει…
Η προκατάληψη για την τρίτη ηµέρα της εβδοµάδας έχει διπλή ερµηνεία. Κατά τους αστρολόγους είναι η µέρα του Άρη, του πλέον αιµοχαρούς και εριστικού θεού. Η λαϊκή δοξασία έχει συνδέσει τη µέρα αυτή µε την πτώση της Κωνσταντινούπολης που αλώθηκε την Τρίτη 27 Μαϊου 1453. Πολλοί απέδωσαν τη συµφορά στην ολέθρια επίδραση της ηµέρας, γεγονός που σηµαίνει ότι ήδη ήταν φορτισµένη αρνητικά. Όπως αναφέρει ο λαογράφος N. Πολίτης, έναν αιώνα πριν την Aλωση, το 1353, προηγήθηκε άλλη µια εθνική καταστροφή, η πανωλεθρία των Kρητών επαναστατών, των Ψαροµηλίγγων, γεγονός που είχε επίσης ερµηνευτεί ως αποτέλεσµα της δυσµενούς επήρειας της Tρίτης.
Ωστόσο, για µερικούς λαούς η Τρίτη είναι µια πολύ καλή µέρα. Για παράδειγµα, στη Βοηµία και τη Μολδαβία τη θεωρούν ως την καλύτερη και πιο τυχερή µέρα για τους γάµους, ενώ στη Σουηδία την προτιµούν για να ξεκινήσουν µια καινούργια δουλειά.
Παρασκευή και 13
Η Παρασκευή και 13 θεωρήθηκε αποφράδα ηµέρα για τους δυτικούς λαούς, γιατί στις 13 Oκτωβρίου 1307 στη Γαλλία σφαγιάστηκαν 1.500 ναΐτες ιππότες από το βασιλιά της Γαλλίας, Φίλιππο, τον επονοµαζόµενο και Ωραίο.
Επιπλέον, στην Παλαιά Διαθήκη, την Παρασκευή ο Αδάµ και η Εύα άφησαν τον παράδεισο, ο Κάιν δολοφόνησε τον αδελφό του Άβελ και ο Θεός πληµµύρισε τη Γη. Στην Καινή Διαθήκη, Παρασκευή έγινε η κάθοδος του Χριστού στον Άδη. Χάρη στο οµώνυµο θρίλερ και τις 13 συνέχειές του µάθαµε κι εµείς την Παρασκευή. Όµως για τον Ελληνάρα καµία Παρασκευή και 13 δεν είναι γρουσούζικη, εφόσον ακολουθεί το Σάββατο και 14 και η Κυριακή και 15…
Καταστρέφει τη… µαγεία του 12
Ο αριθµός 13 έχει σχέση µε το δυσοίωνο εµβόλιµο δέκατο τρίτο µήνα του έτους που προέκυπτε από τη διαφορά του σεληνιακού µε το ηλιακό έτος και που σήµερα έχει απορροφηθεί µε την προσθήκη µίας ηµέρας στο Φεβρουάριο κάθε τέσσερα χρόνια.
Έτσι, το 13 καταστρέφει την αρµονία του µαγικού αριθµού δώδεκα. Υπάρχουν δώδεκα µήνες, δώδεκα θεοί, δώδεκα µαθητές, δώδεκα Ευαγγέλια, δώδεκα άθλοι του Ηρακλή, δώδεκα ζώδια (χωρίς τον Οφιούχο), µια ντουζίνα αυγά (άσχετο) κτλ. Ωστόσο, κάποιοι υποστηρίζουν πως στην αρχαιότητα το 13 ήταν τυχερό (13 φεγγάρια ολοκλήρωναν ένα ηλιακό έτος) και η πέµπτη µέρα της εβδοµάδας ήταν η µέρα του έρωτα, αφιερωµένη στην Αφροδίτη. Οι µακρινοί προκάτοχοι του Χριστόδουλου δε µπορούσαν να δεχτούν κάτι τέτοιο και, ως συνήθως, οι θεοί µιας παλαιάς θρησκείας έγιναν οι δαίµονες της καινούργιας. Kατ’ άλλους η προκατάληψη για το 13 συνδέεται και µε τον αριθµό των συνδαιτυµόνων στο Mυστικό Δείπνο. Αφού ο Ιούδας είχε τη 13η θέση στο τραπέζι, ήταν δηλαδή ο 13ος συνδαιτηµόνας, ο Ιησούς σταυρώθηκε… Διαλέγετε και παίρνετε.
Όλα αυτά φυσικά δεν ισχύουν για όλους τους λαούς. Οι φυλές Yoruba της Νιγηρίας θεωρούν το 13 τυχερό αριθµό. Προσθέτοντας το 1 και το 3 προκύπτει το 4, που αντιπροσωπεύει τα 4 στοιχεία, γη, νερό, αέρας και φωτιά, τις τέσσερις κατευθύνσεις και τα τέσσερα στάδια του κύκλου της ζωής, δηλ. γέννηση, ζωή, θάνατος, και αναγέννηση. Εµένα πάλι, ένα Σούπερ 13 στο ΠΡΟΠΟ δε θα µε χαλούσε καθόλου, κι ας κέρδιζα µόνο 13 χιλιάδες ευρώ.
Με το δεξί
Το δεξί θεωρείται το «καλό» πόδι και χέρι. Οι αριστερόχειρες, που αποτελούν µειοψηφία σ’ έναν κόσµο φτιαγµένο για δεξιόχειρες (και δεξιοπόδαρους), στο παρελθόν ήταν δακτυλοδεικτούµενοι.
Πολλά παιδάκια έτρωγαν ξύλο, γιατί επέµεναν να γράφουν µε το ζερβό (το ζαβό, το προβληµατικό δηλαδή). Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στα αγγλικά, οι λέξεις «δεξιά» και «σωστά» ταυτίζονται («right»). Το δεξί πόδι θεωρείται ότι είναι το καλό και ανήκει στο Θεό, ενώ το αριστερό ανήκει στο Διάβολο (αυτός δεν έχει πολλά ποδάρια;).
Γι’ αυτό και µπαίνουµε µε το δεξί σ’ ένα σπίτι την πρώτη φορά. Τώρα γιατί στο στρατό ξεκινάµε µε αριστερό βήµα, δεν το γνωρίζω… αλλά ίσως έτσι εξηγείται γιατί όλα όχι µόνο µας φαίνονται αλλά και µας πάνε στραβά εκεί.
Το πέταλο του αλόγου
Αν βρείτε πέταλο στο δρόµο σας, είστε πολύ τυχεροί, αρκεί να µην είναι το πέταλο του Μαλιακού.
Το πέταλο φέρνει γούρι, γιατί είναι σιδερένιο. Ο σίδηρος, που συνδέεται µε τον πλανήτη Άρη, θεωρείται το µόνο µέταλλο που φέρνει γούρι σε κάθε περίπτωση. Τοποθετηµένο κάτω από το χαλάκι της εισόδου ενός σπιτιού, το σίδερο υποτίθεται ότι αποµακρύνει τα κακά πνεύµατα. Επίσης, βοηθάει τους ευαίσθητους ανθρώπους υπό τον όρο, όµως, να το φορούν επάνω τους συνέχεια. Όλα τα µεταλλικά αντικείµενα, που είτε κόβουν (ψαλίδια), είτε τρυπούν (βελόνες), είτε κοµµατιάζουν (µαχαίρια και σπαθιά), διαθέτουν τις ίδιες ιδιότητες. Στην Αγγλία, ένα κοµµάτι σίδερο τοποθετηµένο στο κρεβάτι µιας µέλλουσας µητέρας προστάτευε το παιδί από τους µάγους ως τη βάφτισή του. Στο Βέλγιο πίστευαν ότι το νερό στο οποίο βουτούσαν οι σιδηρουργοί ένα κοµµάτι σίδερο θεράπευε τη δυσεντερία.
Και µερικά ακόµα
Λέγεται ακόµη ότι είναι γρουσουζιά ν’ αφήνεις ανοιχτό ψαλίδι ή να περνάς κάτω από σκάλα. Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι γρουσουζιά, αλλά βλακεία. Αντί λοιπόν να σου πει κάποιος ότι είναι επικίνδυνο, σου λέει ότι είναι γρουσουζιά.
Οµοίως, αν τρως τα νύχια σου, η µάνα σου φωνάζει πως θα πεθάνει κάποιος δικός σου, αν και ο µόνος που κινδυνεύει από τα µικρόβια είσαι εσύ… Τέλος, το χύσιµο του καφέ και το σπάσιµο των ποτηριών παρουσιάστηκε ως γούρι από τους απανταχού σερβιτόρους που έψαχναν τρόπο να γλιτώσουν τα µπινελίκια.
Διάφορες Προλήψεις
Αν φυτέψει κάποιος καρυδιά, όταν ο κορµός της φτάσει στο ύψος του λαιµού του, θα πεθάνει.
(Τότε να φυτεύουµε µόνο βασιλικό, για να έχουµε το κεφάλι µας ήσυχο.)
Αν χυθεί το λάδι του καντηλιού, κάποιος θ’ αρρωστήσει ή θα πεθάνει.
(Μπα που να φας τη γλώσσα σου. Κι αν στο καντήλι βάλουµε παραφίνη;)
Μη δανείζεις σπίρτα, θα σου βάλουν φωτιά. Ούτε αλάτι, γιατί είναι γλωσσοφαγιά.
(Άµα δανείσουµε νερό θα µας πνίξουν στη θάλασσα;)
Αν σε πιάσει λόξυγγας, για να περάσει πρέπει να σου πουν ότι έκλεψες προζύµι.
(Εµ θα’ χω λόξυγγα, θα µε βγάλουν και κλέφτη;)
Όπου αγαπάς κατούρησε, όπου µισείς χτενίσου, κι όπου έχεις την έχθρα την πολλή, κάτσε κουτσονυχίσου(!).
(Καλησπέρα αγάπη µου… Ήρθα να ποτίσω τον κήπο σου…)
Αν αυτός που φεύγει ξέχασε κάτι στο σπίτι, τούτο σηµαίνει ότι θα επιστρέψει γρήγορα.
(Σίγουρα, ιδίως αν έχει ξεχάσει το διαβατήριό του.)
Το «παίξιµο», δηλαδή η ασυναίσθητη κίνηση του δεξιού οφθαλµού προµηνύει ευχάριστη είδηση, ενώ του αριστερού δυσάρεστη.
(Ποιος ώµος του Μητσοτάκη παίζει;)
Η έγκυος δεν πρέπει να δει νεκρό, γιατί το παιδί που θα γεννηθεί θα έχει κίτρινο χρώµα.
(Τι άλλο θα σκεφτούν αυτές που απατάνε τον άντρα τους µε Κινέζο!)
Αν πατήσει κάποιος καρφιά, η µητέρα του θα χτυπήσει τη µέση της.
(Δεν ξέρουµε για τη µητέρα, αλλά αυτός σίγουρα θα χτυπήσει το πόδι του.)
Όταν αφήνεις τις ντουλάπες ανοιχτές, ευνοείς τις κακές γλώσσες.
(Λογικό είναι, άµα δουν την ακαταστασία τους.)