Πολύ συχνά µεταξύ λιγότερο σοβαρού και περισσότερο αστείου, συνηθίζουµε να λέµε πως οι Χαλκιδέοι είναι τρελοί. Δυστυχώς στη συγκεκριµένη περίπτωση το θέµα δεν έχει µεγάλη πλάκα, καθώς πολλοί άνθρωποι έρχονται αντιµέτωποι µε τον ίδιο τους τον εαυτό.

Ψυχώσεις, φοβίες, άγχος και τόσες άλλες καταστάσεις µετατρέπουν την τυπική καθηµερινότητα πολλών ανθρώπων σε µαρτύριο. Πολλοί µπερδεύουν την εικόνα ενός άνδρα ο οποίος φωνάζει υστερικά ότι δεν είναι τρελός µ’ εκείνη ενός ανθρώπου που νοσεί ψυχικά παρουσιάζοντας π.χ. κατάθλιψη. Σ’ αυτό τον τοµέα έρχεται να πληροφορήσει και να βοηθήσει η Ε.Π.Α.Ψ.Υ.

Οι ερευνητές των ψυχών

Η Ε.Π.Α.Ψ.Υ. (Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας) ξεκίνησε το 1989 ως ένα επιστηµονικό και µη κερδοσκοπικό σωµατείο, που ως αντικείµενο έρευνας είχε την ψυχική υγεία των ανθρώπων.

Σήµερα είναι ένας αναγνωρισµένος µη κυβερνητικός οργανισµός, ο οποίος εκτός από την έρευνα προχωρά και στη δυναµική επανένταξη στην κοινωνία ανθρώπων που αντιµετωπίζουν ψυχολογικά προβλήµατα. Αυτό κάνει και το κέντρο της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. που εδρεύει στη Χαλκίδα. Η Ε.Π.Α.Ψ.Υ. φιλοξενεί σήµερα 15 ανθρώπους οι οποίοι βρέθηκαν από το ψυχρό περιβάλλον του ψυχιατρείου στο Δαφνί σ’ ένα χώρο όπου τους αντιµετωπίζουν όχι ως αντικείµενο έρευνας, αλλά ως «υποκείµενο» αγάπης. Μάλιστα σε συνεργασία µε το Ερευνητικό Κέντρο Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας Lille οργάνωσε µία καινοτόµο έρευνα στην Εύβοια.

Η έρευνα

Το 2004 διεξήχθη στην Εύβοια µια αρκετά πρωτοποριακή έρευνα για τη µελέτη της ψυχικής υγείας του πληθυσµού της.

Με τη χρήση ερωτηµατολογίων, ένα στατιστικά αντιπροσωπευτικό δείγµα 900 κάτοικων, κυρίως από την περιοχή της Χαλκίδας, αποκάλυψε µια πραγµατικότητα που µέχρι χθες αγνοούσαµε. Το 40% των κατοίκων της Εύβοιας πάσχει τουλάχιστον από µία ψυχική διαταραχή! Από το ποσοστό αυτό, το 17% δήλωσε ότι αντιµετωπίζει διαταραχές που προκαλούνται από το άγχος. Τα άτοµα που δήλωσαν πως αντιµετωπίζουν προβλήµατα µε αγχώδεις διαταραχές είναι από 18 ως 39 ετών και πρόκειται κυρίως για υπαλλήλους, άνεργους και φοιτητές. Ένα ποσοστό της τάξης του 17% δήλωσε πως παρουσιάζει συναισθηµατικές διαταραχές µε κυριότερη εκείνη της κατάθλιψης. Η κατάθλιψη σχετίζεται κυρίως µε ηλικιωµένους, χωρισµένους και άνεργους συµπολίτες µας, που νιώθουν ότι όλα γύρω τους καταρρέουν! Από ψυχωτικά σύνδροµα δήλωσε ότι πάσχει το 2% των ερωτηθέντων, µε την τάση αυτοκτονίας και την αϋπνία να βρίσκονται στην πρώτη θέση της κατάταξης. Οι ηλικίες που βιώνουν τέτοια συναισθήµατα είναι από 18 ως 39 ετών. Τέλος, το 4% παραδέχθηκε ότι πάσχει από διαταραχές συνδεόµενες µε το αλκοόλ και τα ναρκωτικά.

Η άλλη όψη

Εκτός από τα χρήσιµα συµπεράσµατα της έρευνας για τις ψυχικές διαταραχές του πληθυσµού της Εύβοιας, προέκυψαν και κάποια στοιχεία που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και δείχνουν πώς αντιµετωπίζει ο κόσµος έννοιες και ανθρώπους που σχετίζονται µε ψυχικές ασθένειες.

Σχεδόν όλοι οι ερωτηθέντες θεωρούν πως ένας τρελός δεν είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του και πως µη έχοντας επίγνωση της κατάστασής του υποφέρει λιγότερο από έναν καταθλιπτικό. Αξίζει ιδιαίτερα να αναφερθεί πως ο κόσµος, στο σύνολό του, θεωρεί την έννοια της τρέλας απόλυτα συνδεδεµένη µε την έννοια της βίας.

Επίσης, γενικά αποδέχεται τα ευεργετικά αποτελέσµατα του αλκοόλ στο άγχος. Αρκετά παρήγορο είναι το συµπέρασµα που προκύπτει από την έρευνα και δείχνει πως οι περισσότεροι θεωρούν ότι το ψυχιατρείο είναι η έσχατη καταφυγή για να δοθεί λύση στην κατάσταση κάποιου «προβληµατικού» ατόµου. Δυστυχώς αυτή η θέση δεν υιοθετείται από όλους, µε αποτέλεσµα κάποιοι άνθρωποι να οδηγούνται σε ψυχιατρικά ιδρύµατα, ενώ στην πραγµατικότητα αυτό είναι το τελευταίο που χρειάζονται. Αυτό βίωσαν και οι 15 τρόφιµοι που πλέον έχουν βρει καταφύγιο στο χώρο της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. Χαλκίδας.