Τυχαίως διάβασα κάπου στο facebοok την είδηση για την επικείμενη δημοπρασία του ιστορικού οικήματος της Πλάκας (δείτε σχετικά εδώ), στο οποίο γυρίσθηκε η κλασσική πλέον ταινία «Η δε γυνή να φοβείται τον άνδρα» με τους εξαιρετικούς Μάρω Κοντού και Γιώργο Κωνσταντίνου, από την χρυσή εποχή του ελληνικού σινεμά. Η είδηση μου «χτύπησε», ενεργοποίησε τα συναισθηματικά, αλλά ταυτοχρόνως και ορθολογικά μου αντανακλαστικά… και όταν αυτά συμβαίνουν στο πολιτικό πεδίο, τότε η κατάσταση γίνεται πολύ ενδιαφέρουσα!

Βεβαίως, θα αναρωτηθείτε, τι πολιτικό υπάρχει σε αυτή την είδηση; Ή τουλάχιστον, πόσο πολιτικώς σημαντικό μπορεί να είναι; Πριν απαντήσω, θα σας παραπέμψω σε πρόσφατο δημοσίευμα του Square.gr (το έγκλημα της οδού Παίδων) σχετικώς με ένα παρόμοιο ακίνητο στην Χαλκίδα. Το ακίνητο αυτό, της οδού Παίδων, είναι για την Χαλκίδα τόσο σημαντικό και τόσο ιστορικό όσο το ακίνητο της οδού Τριπόδων για την Αθήνα και τον ελληνικό κινηματογράφο. Όμως, αμφότερα δοκιμάζονται από την αδιαφορία αυτών που (θα έπρεπε να) είναι οι φυσικοί προστάτες τους: το Υπουργείο Πολιτισμού και οι φορείς της Χαλκίδος, για το αρχοντικό της οδού Παίδων, οι φορείς και οι άνθρωποι του κινηματογράφου για την ιστορική οικία της οδού Τριπόδων. Πλην, όμως, πλήρης σιγή και αδιαφορία, από όλους, σε αμφότερες τις περιπτώσεις!

Aν στη χώρα μας λειτουργούσε η κοινωνία των πολιτών και όχι των κολλητών, τότε θα αρκούσαν λίγοι από τους χιλιάδες τεμπέληδες που επί 10ετίες ζουν από τις επιχορηγήσεις του Υπουργείου Πολιτισμού -αυτές που τους εξασφάλισε η υπερεκτιμημένη αρχηγέτης τους, Μελίνα Μερκούρη – για να κινητοποιηθούν και να εξαγοράσουν το ιστορικό οίκημα (δείτε εδώ), στο οποίο γυρίσθηκε η εξαιρετική ταινία «Η δε γυνή να φοβείται τον άνδρα» με σκοπό π.χ. την ίδρυση μουσείου ελληνικού κινηματογράφου ή ότι ανάλογο! Aν στη χώρα μας λειτουργούσε η κοινωνία των πολιτών και όχι των πελατών, οι φορείς της Χαλκίδος θα είχαν βρει τρόπο να υποχρεώσουν το Υπουργείο Πολιτισμού – αλλά και ειδικώς του μικρούς δικτάτορες που διευθύνουν τις εφορείες αρχαιοτήτων στη Χαλκίδα και σε ολόκληρη τη χώρα! – να πράξουν τα δέοντα για την σωτηρία και αξιοποίηση του ιστορικού αρχοντικού. Κάποια κατάλληλη χρήση θα μπορούσε να βρεθεί, ακόμη και αν δεν ήταν αμιγώς πολιτισμική (τρομάρα μας…) ακόμη και αν ήταν κερδοσκοπική, π.χ. ένα παραδοσιακό εστιατόριο ή ότι ανάλογο. Σε ολόκληρη την Ευρώπη – ξέρετε, εκεί που κατοικούν οι «βελανιδοφάγοι», που δανείζονται για να μας δανείζουν και να μην χρεοκοπήσουμε – κάστρα και κάθε είδους χώροι ιστορικής μνήμης έχουν συντηρηθεί και αξιοποιούνται με κάθε τρόπο, ακόμη και ως κανονικές κατοικίες, ως εστιατόρια, καζίνα κλπ. Η Ευρώπη συνεχίζει να διατηρεί ζωντανή την παράδοσή της ζώντας μέσα σε αυτήν και όχι μόνο μουσιοποιώντας τη!

Βεβαίως, αν επρόκειτο για την «σωτηρία» της καταλήψεως ενός τσούρμου άπλυτων και πρεζάκηδων, η κοινωνία των κολλητών και των πελατών,  θα είχε αναστατώσει το σύμπαν… αλλά, φευ, πρόκειται μόνο για μια καλή ελληνική ταινία, από αυτές που έβλεπε ο λαουτζίκος στα συνοικιακά σινεμά και που – πόσο μπανάλ, πόσο απαράδεκτο! – ακόμη προβάλλει η δημόσια τηλεόραση… αλλά και η ιδιωτική! Πως να αντέξει όλη αυτή η υψηλή διανόηση ένα τέτοιο ξεπεσμό; Άνθρωποι που από ένα λάθος του μεγαλοδύναμου – για όσους δεν πιστεύουν υπάρχει και η forza del destino…- γεννήθηκαν σε μια τόσο οπισθοδρομική, τόσο απαίδευτη και ακαλλιέργητη κοινωνία, που έχει το θράσος να προτιμά απλές φαρσοκωμωδίες και – πόσο αηδιαστικές, μπλιάχ! – εθνικοπατριωτικές ταινίες του Φώσκολου και του Τζέημς Πάρις, αντί να αναμετράται με το συμπαντικό γίγνεσθαι μέσα από ένα πλάνο απλανές, που ο ηθοποιός (;) επί 20λεπτο θα στέκεται σχεδόν ακίνητος (μην είστε αντιδραστικοί, ξεπεράστε τα μικροαστικά σας στερεότυπα, δείτε το με ευρύτητα πνεύματος… ως φωτογραφία!) με το βλέμμα στο άπειρο και την υποβλητική μουσική (κάτι σαν συγχορδία από μαγειρικά σκεύη…) να λειτουργεί ως ιμάντας διακτίνισης του απαθούς πάθους… ΘΟΥ ΚΥΡΙΕ τι ανοησίες είμαι αναγκασμένος να γράφω!

Στην πραγματικότητα, όλοι αυτοί οι ανύπαρκτοι καλλιτέχνες της πλάκας και διανοούμενοι των κρατικών επιχορηγήσεων, μισούν αφάνταστα όσους -λιγότερο ή περισσότερο ταλαντούχους- ηθοποιούς, παραγωγούς και σκηνοθέτες, κατόρθωσαν να δημιουργήσουν το μικρό αυτό θαύμα που ονομάζουμε ελληνικό κινηματογράφο, οι δημιουργίες του οποίου αντέχουν στο χρόνο σε πείσμα όλων αυτών των ανύπαρκτων και περιθωριακών. Νέα παιδιά, της γενιάς του διαδικτύου, των κινητών και γενικώς της τεχνολογίας, ενθουσιάζονται να βλέπουν ελληνικές ταινίες του εμπορικού κινηματογράφου, αλλά αδιαφορούν εντελώς για τις δήθεν καλλιτεχνικές δημιουργίες των ατάλαντων και δήθεν στρατευμένων. Αυτή του η αποτυχία, η συνεχής επιβεβαίωση της ανυπαρξίας τους είναι η κυριότερη αιτία τους μίσους τους έναντι του αληθινού ελληνικού κινηματογράφου και των συμβόλων του, γι’ αυτό θα κάνουν – ή θα αποφύγουν να κάνουν – οτιδήποτε προκειμένου να τον υποβαθμίσουν.

Όμως, δεν είναι ο κινηματογράφος το μοναδικό πεδίο που ή ψευτοδιανόηση, η κοινώς λεγόμενη θολοκουλτούρα, επέδειξε και συνεχίζει να επιδεικνύει τα συμπλέγματά της. Η αρχιτεκτονική, η πολεοδομία και η χωροταξία αποτελούν τα πεδία του μεγάλου εγκλήματος! Βεβαίως, εκεί, δεν παίζουν μόνοι τους, έχουν παρέα όλο το σύμπλεγμα της διαπλοκής μικρών και μεγάλων συμφερόντων από τεχνικές εταιρείας, υπουργούς και δημάρχους μέχρι κάθε ελεεινό κερδοσκόπο γης. Φρόντισαν όλοι αυτοί να βγάλουν όλα τους τα συμπλέγματα μειονεξίας σε βάρος της αρχιτεκτονικής αισθητικής, της πολεοδομικής λειτουργικότητος και της ομορφιάς του τοπίου. Με σύμμαχό τους τον κάθε ημιμαθή, δήθεν αρχιτέκτονα, που μόνο του προσόν ήταν η συμμετοχή στις αριστερές παρατάξεις που διοικούν τους οικείους συλλόγους και το Τ.Ε.Ε. και στελεχώνουν τα αρμόδια υπουργεία και οργανισμούς, κατόρθωσαν να πουλάνε ως τέχνη τα πάσης φύσεως τερατουργήματα αντάξια των χειρότερων στιγμών του σοβιετικού ρεαλισμού: δημόσιοι χώροι, πεζόδρομοι, πλατείες, κτίρια, διακοσμητικά στοιχεία, αγάλματα, προτομές κα., χοντροκομένες τσιμεντοκατασκευές, κακόγουστες, χωρίς πλαστικότητα, χωρίς κομψότητα, χωρίς μορφή με ακατανόητους, δηλαδή ανύπαρκτους, συμβολισμούς, στην πραγματικότητα το μόνο που κατορθώνουν είναι να εξαφανίσουν τα όποια ψήγματα αισθητικής και καλαισθησίας είχε κατορθώσει να δημιουργήσει η ατελής, η ανολοκλήρωτη ελληνική αστική τάξη.

Δυστυχώς, η κρίση που διανύουμε δεν είναι μόνον οικονομική. Είναι πρωτίστως κρίση ηθική, είναι κρίση πολιτισμού και πολιτικής. Στη χώρα που ανακάλυψε την αισθητική και την φιλοσοφία, στη χώρα του αρχαίου κάλλους, δεν φαίνεται να έχουν επιβιώσει πολλά από τα στοιχεία που την κατέστησαν υπόδειγμα και μήτρα πολιτισμού. Φαίνεται, ο ελληνικός μεσαίωνας, το σκοταδιστικό Βυζάντιο, ήταν τόσο καταλυτικό, τόσο καταστρεπτικό, που το αθάνατο αρχαίο πνεύμα μετοίκησε στην ένθεν και εκείθεν του Ωκεανού Εσπερία. Δυστυχώς, φαίνεται ότι εκεί, πλέον, χτυπά η καρδιά του πολιτισμού, ενώ εμείς αξίζουμε όσο η γεωπολιτική αποτιμά την γεωγραφική μας θέση πλέον του συμβολισμού που συνεχίζουν να εκπέμπουν η Ακρόπολη, οι Δελφοί,  Ολυμπία, Μυκήνες, η Κνωσσός και όσα κρύβει ακόμη η γη μας και ο βυθός των θαλασσών μας… πόσο κρίμα, πόση ντροπή, τόσο ανάξιοι!

Y.Γ. Ξεκίνησα να γράφω το κείμενο αυτό ως σχόλιο σε μια ανάρτηση στο facebook. Σκέφθηκα, όμως, ότι αξίζει μιας καλύτερη τύχης και αναζητώντας το κατάλληλο μέσο αποφάσισα ότι το square.gr είναι το καλύτερο. Είναι τιμή μου να υπάρχουν κείμενά μου στον ίδιο χώρο με την εξαιρετική δουλειά του κ. Βάγια Κατσού και των συνεργατών του. Εδώ γράφω όπως νοιώθω, γράφω όπως μου έρχεται, βγάζω τα συναισθήματά μου, την αγανάκτησή μου, την οργή μου…