Κωνσταντίνος Καράμπελας
Τηλεματικές υπηρεσίες: Ένα έργο στη Χαλκίδα που παρέμεινε ανολοκλήρωτο, καθώς χιλιάδες ευρώ σπαταλήθηκαν για προμήθεια υλικού που ποτέ δε χρησιμοποιήθηκε.
Τα ερείπια του παρελθόντος και του παρόντος µας
Είναι Σάββατο βράδυ και γυρνάτε από Αλυκές µαζί µε εκατοντάδες άλλους κουρασµένους εκδροµείς.
Φτάνετε στη διασταύρωση όπου αν στρίψεις αριστερά πάς Χαλκίδα και αν πάς δεξιά «κάνεις το γύρο» που λέµε για να πάς Χαλκίδα ή ανεβαίνοντας τη Ριτσώνα βγαίνεις στην εθνική οδό. Έχετε περάσει όλη την ηµέρα στις Αλυκές και θέλετε να γυρίσετε το συντοµότερο σπίτι σας. Επιλέγετε να πάτε αριστερά και πέφτετε πάνω σε µια ατελείωτη ουρά αυτοκινήτων. Έχει ανοίξει η γέφυρα και κολλήσατε. Μια ηλεκτρονική πινακίδα στη διασταύρωση που θα ενηµέρωνε ότι άνοιξε η γέφυρα, θα βοηθούσε ώστε να αποφύγετε το µποτιλιάρισµα. Θα είχατε κάνει «το γύρο» για να πάτε Χαλκίδα ενώ οι τουρίστες θα επέλεγαν τον άλλο δρόµο για να βγούν στην εθνική. Αλλά φευ. Δεν υπάρχει παρόµοια πινακίδα και η ταλαιπωρία είναι δεδοµένη.
Ωστόσο, προσπάθειες ηλεκτρονικής πληροφόρησης στο δήµο µας είχαν γίνει παλαιότερα και σε απόδειξη αυτού µπορείτε να θαυµάσετε σήµερα τα διάσπαρτα ερείπια τηλεµατικής πληροφόρησης στο δρόµο προς Ν. Αρτάκη, στη Νεάπολη, στο Προσκοπείο, µπροστά από το (θαυµαστό παγκοσµίως), αρχιτεκτόνηµα της Δηµοτικής Αγοράς και αλλού. Πρόκειται για µερικές από τις ηλεκτρονικές πινακίδες πληροφόρησης που φύτρωσαν πριν κάποια χρόνια στις στάσεις των αστικών λεωφορείων, τις οποίες δεν θυµάµαι ποτέ να λειτουργούν. Τα αποµεινάρια τους ως σύγχρονα τεχνολογικά ερείπια, δένουν αρµονικά µε τα ερείπια της Δηµοτικής Αγοράς. Κοινός παρονοµαστής του παρελθόντος και του παρόντος µας, τα ερείπια.
Σκοτεινές πινακίδες ως απόρροια πράξεων σκοτεινών εγκεφάλων
Οι εν λόγω πινακίδες κρέµονται, χρόνια τώρα, ανενεργές και απειλητικές πάνω από τα κεφάλια µας.
Πρόκειται για υπηρεσίες (που δεν προσφέρθηκαν ποτέ) τηλεµατικής, όπου τηλεµατική είναι «ο συνδυασµός των τηλεπικοινωνιών µε την πληροφορική για την ανταλλαγή δεδοµένων µεταξύ υπολογιστικών συστηµάτων που συνδέονται µεταξύ τους µε τηλεπικοινωνιακές γραµµές» (λέει το διαδίκτυο). Στόχος της ανάπτυξης των συγκεκριµένων υπηρεσιών είναι η διάθεση στους πολίτες σε πραγµατικό χρόνο, πληροφοριών που σχετίζονται µε την κυκλοφορία στο οδικό δίκτυο. Η πληροφόρηση αυτή, υποτίθεται πως θα παρεχόταν στους πολίτες µέσω φωτεινών πινακίδων, οι οποίες θα ήταν εγκατεστηµένες στις κύριες οδικές αρτηρίες του Δήµου και θα παρείχαν πληροφορίες για την κίνηση στην πόλη.
Αυτό ξεκινάει να γίνεται τώρα στην Αθήνα, όπου µόλις το Μάιο του 2013 ολοκληρώθηκε ο διαγωνισµός για την εγκατάσταση ενός δικτύου 1000 «έξυπνων» στάσεων. Οι επιβάτες στην Αθήνα, όπως γίνεται εδώ και χρόνια στη Θεσσαλονίκη, θα πληροφορούνται τον ακριβή χρόνο διέλευσης των οχηµάτων, από τις οθόνες που θα είναι τοποθετηµένες στις στάσεις, Προβλέπεται επίσης, η δηµιουργία κέντρων ελέγχου απ’ όπου θα παρακολουθείται σε πραγµατικό χρόνο η κατάσταση του συστήµατος και θα γίνονται οι αναγκαίες παρεµβάσεις για τον καλύτερο συντονισµό και βελτιστοποίηση του συγκοινωνιακού έργου. Πρόκειται για το πρώτο βήµα εφαρµογής ενός ολοκληρωµένου σχεδίου που θα συµβάλει στη βελτίωση της καθηµερινότητας του επιβατικού κοινού και στην αναβάθµιση του επιπέδου συντονισµού και παραγωγικότητας του συγκοινωνιακού έργου. Δηλαδή αυτό που ξεκινάνε τώρα να φτιάξουν οι Αθηναίοι, εµείς το είχαµε σχεδιάσει έστω και σε επίπεδο προθέσεων εδώ και χρόνια. Τι κρίµα που δεν λειτούργησε ποτέ.
Το έργο θα µας βοηθούσε στο να γνωρίζουµε µε αµεσότητα την ακριβή κατάσταση της κυκλοφορίας στους δρόµους της πόλης. Στο να εκτιµούµε τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση της διαδροµής που έχουµε επιλέξει. Στο να επιλέγουµε εναλλακτικές διαδροµές σε περίπτωση σηµαντικής παρακώλυσης της κυκλοφορίας όπως για παράδειγµα όταν ανοίγει η γέφυρα (δηλαδή σχεδόν κάθε βράδυ), έτσι ώστε να µην χάνουµε χρόνο και να προγραµµατίζουµε µε µεγαλύτερη ακρίβεια τον χρόνο των µετακινήσεων µας. Η κύρια όµως χρησιµότητα του έργου θα ήταν η ευκολότερη χρήση των Αστικών Συγκοινωνιών, δίνοντας πληροφόρηση για το που βρίσκονται ανά πάσα στιγµή τα αστικά λεωφορεία, το χρόνο άφιξης τους σε κάθε στάση, καθώς και τις διαδροµές τους.
Αναζητείται χρησιµότητα για το απεικονιζόµενο τεχνολογικό αποµεινάρι. Τετριµένες απαντήσεις (τύπου κρεµάλες) δεν γίνονται δεκτές.
Συστήµατα τηλεµατικής στη Χαλκίδα ή απλώστρες για µπουγάδες;
Τώρα εσείς γιατί γελάτε; Δεν τα χρειαζόµασταν όλα αυτά στη Χαλκίδα;
Μάλλον τα χρειαζόµασταν για αυτό και ο Δήµος µας πρέπει σε ανύποπτο χρόνο να ζήτησε από κάποιο χρηµατοδοτούµενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση πρόγραµµα να µας προµηθεύσει µε τέτοιες συσκευές (του διαβόλου πράµατα) µε το γνωστό σύστηµα της συγχρηµατοδότησης. Έτσι εµείς µπορεί να βάλαµε το 25% και το υπόλοιπο να το βάλανε οι φίλοι µας οι Γερµανοί, στην οποία Γερµανία κατά πάσα πιθανότητα κατασκευάζονται και τα εν λόγω µαραφέτια. Με τον τρόπο αυτό, µε ένα σµπάρο, πετυχαίνανε δυο τρυγόνια. Αφενός είχε δουλειά ο Γερµανός βιοµηχανικός εργάτης, αφετέρου κάνανε το καθήκον τους στα πλαίσια της χρηµατοδότησης της Ε.Έ. Βέβαια ένα τέτοιο έργο δεν έχει µόνο Υλισµικό (Hardware) αλλά και Λογισµικό (Software), καθώς επίσης, έχει ανάγκη από διοίκηση, διαχείριση και φυσικά από συντήρηση σε βάθος χρόνου. Λεπτοµέρειες. Εµείς φυτέψαµε το υλισµικό (το εύκολο κοµµάτι) και περιµέναµε να βγάλει καρπούς. Δούλεψε µερικές µέρες το σύστηµα και µε την πρώτη βροχή οι πινακίδες έσβησαν και λόγω έλλειψης συντήρησης, οι πινακίδες έγιναν απλώστρες για µπουγάδες.
Ερωτήµατα πολλά και περιττά
Η ιστορία αυτή δηµιουργεί µερικές εύλογες απορίες: Τελικά µια µικρή πόλη χρειάζεται παρόµοια πολύπλοκα ηλεκτρονικά συστήµατα πληροφόρησης;
Διαθέτουµε το εξειδικευµένο προσωπικό για να λειτουργήσουµε και να συντηρήσουµε παρόµοια µηχανήµατα; Προµηθευτήκαµε όλο το απαραίτητο υλικό και εκτός από αυτό που σαπίζει ανενεργό, που βρίσκεται το υπόλοιπο µέρος του συστήµατος; Φροντίσαµε να συνυπογράψουµε σύµβαση και για τη συντήρηση; Πόσο µας στοίχισε; Γιατί το αφήσανε να ρηµάξει και σε ποιόν λογοδότησαν οι ιθύνοντες; Ο Χαλκιδαίος ενδιαφέρθηκε να µάθει τις απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήµατα η απλώς χέστηκε;
Έρηµος ο σταθµός των τρένων και ανενεργοί οι ηλεκτρονικοί πίνακες οι οποίοι υφίστανται εκεί ως µνηµεία µιας Ελλάδας που δεν τα κατάφερε.
Γεγονός επαναλαµβανόµενο παύει να είναι σύµπτωση.
Οι πιο καλοπροαίρετοι από εσάς ίσως να πουν ότι όλα τα ανωτέρω απλώς έτυχαν και δεν θα ξαναγίνουν ενώ οι πιο κακοπροαίρετοι, όπως εγώ επί παραδείγµατι, θα ισχυριστούµε ότι µάλλον πέτυχαν.
Παρόµοιες περιπτώσεις αποτυχίας και αδιαφορίας υπάρχουν άφθονες και τείνουν να αποτελέσουν τον κανόνα παρά την εξαίρεση. Για να αποδείξουµε τον ισχυρισµό µας ας αναφερθούµε σε ένα ακόµα γεγονός κατασπατάλησης πόρων και αδιαφορίας. Υπεύθυνος φορέας σε αυτήν την περίπτωση δεν είναι ο Δήµος µας αλλά ο Ο.Σ.Ε., αποδεικνύοντας ότι δεν πρόκειται για κακές πρακτικές που χαρακτηρίζουν έναν συγκεκριµένο φορέα αλλά µια εγκατεστηµένη στη χώρα µας νοοτροπία, ένα modus operandi (τρόπο λειτουργίας) και τελικώς ένα modus vivendi (τρόπο ζωής).
Σας προτείνουµε λοιπόν να πάτε µια βόλτα στους σταθµούς των τρένων της Χαλκίδας, της Οινόης, ακόµα και της Θεσσαλονίκης. Τρείς στους τρείς σταθµούς τρένων έχουν εγκατεστηµένα συστήµατα ηλεκτρονικής πληροφόρησης και φυσικά (µην µου πείτε ότι δεν το µαντέψατε) δεν λειτουργούν. Πρόκειται για πανάκριβους, υπερπολυτελείς (για τα δεδοµένα ας πούµε του σταθµού της Οινόης) και µεγαλειώδεις, ηλεκτρονικούς πίνακες ενηµέρωσης του κοινού για τις αφιξαναχωρήσεις των τρένων οι οποίοι δυστυχώς δεν µπορούν να ενηµερώσουν κανέναν καθώς δεν έχουν λειτουργήσει ποτέ. Γεγονός επαναλαµβανόµενο παύει να είναι σύµπτωση. Είµαστε σίγουροι πώς και πάλι θα έγιναν αδιάβλητοι διαγωνισµοί και πάλι προµηθευτήκαµε πανάκριβα υλικά και τελικά πάλι τίποτα δεν λειτούργησε. Για ποιους λόγους άραγε συµβαίνουν όλα αυτά; Μην είναι ο ψεκασµός υπαίτιος; Μην είναι τα Νεφελίµ και τα Ελοχίµ; Μην είναι Πακιστανική συνωµοσία;
Μπά, µάλλον η εξήγηση δεν είναι τόσο περίεργη. Εξάλλου είναι γνωστό πως πίσω από κάθε µεγαλόπνοο σχέδιο που στραβώνει, κρύβεται συνήθως µια απλή ανθρώπινη µαλακία και η χώρα µας όπως έχει αποδειχτεί επανειληµµένως, διαθέτει εξαιρετικά καλό κλίµα για την καλλιέργεια της µαλακίας. Παρόµοια γεγονότα λοιπόν είναι στην καλύτερη περίπτωση αποτέλεσµα ηλίθιων αποφάσεων τις οποίες έλαβαν θεσµικοί φορείς που δεν διαχειρίζονται ορθολογικά το δηµόσιο χρήµα, ιδιαίτερα αν µέρος αυτού προέρχεται από Ευρωπαϊκές συγχρηµατοδοτήσεις. Φορείς, που δεν µελετούν επαρκώς τις ανάγκες της κοινωνίας που υπηρετούν, δεν ερευνούν τις δυνατότητές, τις αδυναµίες τις ευκαιρίες και τις απειλές του συστηµικού πλαισίου και πεδίου δράσης τους. Φορείς που δρουν αυθόρµητα και επιπόλαια µε στόχο την επίδειξη έργου χωρίς να έχουν µελετήσει σε βάθος τα αποτελέσµατα των πράξεών τους, οδηγούνται τελικά σε ηλίθιες αποφάσεις και έτσι, πόλεις σαν τη Χαλκίδα και χωριά σαν την Οινόη, βρίσκονται µε προηγµένα ηλεκτρονικά συστήµατα «στα χέρια τους» τα οποία ούτε η κοινωνία αναζητά, ούτε και οι φορείς που τα τοποθέτησαν γνωρίζουν να τα λειτουργήσουν και κυρίως να τα συντηρήσουν.
Αποτέλεσµα όλων αυτών είναι ο «στολισµός» των σταθµών της πόλης µας, του γειτονικού χωριού της Οινόης αλλά και ακόµα αυτής της Θεσσαλονίκης, µε οθόνες πληροφόρησης που δεν πληροφορούν αλλά στέκουν εκεί, χρόνια τώρα, µουγκές και τυφλές ως µνηµεία ανικανότητας, να µας θυµίζουν την ηλιθιότητά µας και µερικούς από τους λόγους που µας οδήγησαν στην ολοκληρωτική πτώχευση ως κράτος και κοινωνία. Φτιάξαµε έξυπνες στάσεις σε σταθµούς λεωφορείων και τρένων αλλά δεν ξέρουµε, ούτε και θέλουµε να τις χρησιµοποιήσουµε και µην αυταπατάστε ότι έτυχε. Το κράτος µας τα τελευταία χρόνια έχει επενδύσει αµύθητα (δανεικά κυρίως) ποσά για ό,τι µπορείτε να φανταστείτε. Μέχρι και δορυφόρο βρεθήκαµε να κατέχουµε κάποια στιγµή (τον πουλήσαµε κοψοχρονιά και αυτόν).
Το πρόβληµά µας δεν είναι η έλλειψη έργων και προµηθειών, αλλά η έλλειψη σχεδιασµού, συντήρησης και υποστήριξης αυτών που κατά καιρούς κατασκευάζουµε, είτε πρόκειται για ένα παγκάκι που µένει χρόνια ασυντήρητο στην παραλία µε αποτέλεσµα να σκουριάζει και σταδιακά να καταστρέφεται από τη φυσιολογική φθορά, ή τη φθορά που µόνοι µας προκαλούµε στα δηµόσια έργα (εκφράζοντας ένα περίεργο µίσος προς το κράτος, δηλαδή προς τον εαυτό µας και τη συλλογική µας ύπαρξη, αλλά αυτό είναι άλλο θέµα), είτε πρόκειται για προηγµένα συστήµατα τηλεµατικής, τα οποία προµηθευτήκαµε, τοποθετήσαµε και δεν λειτουργήσαµε ποτέ.
Πάσχουµε από έλλειψη προγραµµατισµού, σχεδιασµού, συντήρησης και ενδιαφέροντος σε βάθος χρόνου, τόσο από την κοινωνία όσο και από τους θεσµικούς φορείς µε αποτέλεσµα να σπαταλάµε πόρους σε πράγµατα θνησιγενή ή άχρηστα.
Κολλώντας post it στις οθόνες
Θυµάµαι έναν δηµόσιο υπάλληλο «παλαιάς κοπής» στον οποίο η υπηρεσία, στα πλαίσια της λογικής που αναλύσαµε, είχε αγοράσει έναν ολοκαίνουργιο ηλεκτρονικό υπολογιστή (Η/Υ).
Ο άνθρωπος ούτε γνώριζε, ούτε ενδιαφερόταν να µάθει τι κάνουν οι Η/Υ. Χρόνο θα του έτρωγε να µάθει και ζηµιωµένος θα έβγαινε, καθόσον η υπηρεσία ζητούσε πλέον τα στοιχεία και χειρόγραφα και ηλεκτρονικά ώσπου να γίνει η µετάβαση στο νέο ηλεκτρονικό καθεστώς. Δεν µου φάνηκε παράξενο λοιπόν, που ο άνθρωπος αποφάσισε να µην ανοίξει ποτέ τον Η/Υ, του οποίου τη σβηστή οθόνη χρησιµοποιούσε τελικά για να κολλάει post it επάνω της, που του θύµιζαν τις εκκρεµότητές του.
Ίσως κάπως έτσι πρέπει να αξιοποιήσουµε και εµείς τις ανενεργές ηλεκτρονικές πινακίδες πληροφόρησης στις στάσεις των λεωφορείων και των τρένων. Να κολλάµε δηλαδή επάνω τους ανακοινώσεις απεργιακών κινητοποιήσεων και άλλες χρήσιµες ή άχρηστες πληροφορίες.