H Αγορά ως αρχιτεκτονικό παλίμψηστο

Η κατεύθυνση της αρχιτεκτονικής πρότασης προσανατολίζεται στην ανάδειξη του χαρακτήρα της Αγοράς ως μνημείου, αλλά και της οικοδομικής του ιστορίας, ταυτόχρονα με την εισαγωγή ενός σύγχρονου αρχιτεκτονικού λεξιλογίου για τα νέα στοιχεία που εντάσσονται στη δομή του συγκροτήματος.

Οι σύγχρονες επεμβάσεις προβλέπονται κυρίως στις πτέρυγες της Α’ φάσης (ύστερη νεοκλασική περίοδος) του συγκροτήματος: στις όψεις επί των οδών Κριεζώτου, Αρεθούσης και Βενιζέλου τοποθετείται επιδερμίδα με ξύλινο σκελετό, ο οποίος διαμορφώνει  με «αναδίπλωση» τη νέα όψη και στέγη, στο ίχνος της προγενέστερης ογκομετρίας.

Μπροστά από τις εσωτερικές όψεις των νεοκλασικών κελυφών τοποθετούνται ξύλινα στέγαστρα, ενώ στη νοτιοδυτική γωνία της αγοράς, επιλέγεται ο σχεδιασμός νέου κτίσματος (Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών) στη συνέχεια του αυθεντικού αρχικού όγκου και της νέας πρότασης.

Τα υλικά πλήρωσης που επιλέγονται είναι το ξύλο και το γυαλί, προκειμένου οι νέες όψεις να ανοίγονται προς το δρόμο και την πόλη, να πληρούν τις ανάγκες των εμπορικών δραστηριοτήτων και να διαχωρίζονται πλήρως από το υπόλοιπο κτίριο.

Η νεότερη πτέρυγα (Β’ φάση) αποτελεί και το «επίσημο» πρόσωπο της Αγοράς προς την πόλη και κρίνεται ως απολύτου προστασίας. Στόχος της πρότασης είναι η ανάδειξη του ύφους του μοντέρνου κινήματος και των επιμέρους Art Nouveau στοιχείων, με τις όψεις να διαμορφώνονται ακολουθώντας υφιστάμενες χαράξεις. Η σκίαση των νέων καταστημάτων επί της οδού Νεοφύτου επιτυγχάνεται με νέα στέγαστρα, στο ύφος αυτών που προϋπήρχαν, με στόχο τη διασφάλιση του ενιαίου ύφους της όψης.

Στον α’ όροφο τοποθετείται η διοίκηση και η υποδοχή των επισκεπτών των πολιτιστικών δραστηριοτήτων που θα φιλοξενηθούν στα βατά δώματα. Τα σημεία συναρμογής των δύο φάσεων της Αγοράς αποτελούν κλειδιά για την ανάδειξη της ιστορίας του μνημείου, οπότε και επιλέγεται η διαμόρφωση διακριτού αρμού με πέρασμα και η ολοκλήρωση του προβόλου της μεσοπολεμικής πτέρυγας.

Η κεντρική υπαίθρια πτέρυγα μεταξύ των εσωτερικών πτερύγων Νεοφύτου, εμπλουτίζεται με ένα στέγαστρο, που φιλοξενεί χώρο στάσης και κιόσκι πληροφοριών, σε μια προσπάθεια ενδυνάμωσης του περιπάτου από την πόλη προς την αγορά και σε μια κατεύθυνση συνολικότερης αποκατάστασης της σχέσης του μνημείου με τον αστικό ιστό και ανάκτησης της μνήμης.

Όσον αφορά στις λειτουργίες που θα φιλοξενηθούν στην Αγορά, ζητούμενο για την οικειοποίηση του συνόλου από την πόλη αποτελεί η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Προτείνεται η δημιουργία ενός πόλου εναλλασσόμενων δραστηριοτήτων, αφιερωμένο στις ομάδες της πόλης με επίκεντρο της παραδοσιακές τέχνες και τεχνικές,η συνύπαρξη του εμπορικού χαρακτήρα με πολιτιστικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, η ένταξη χρήσεων με συμπληρωματικά ή διευρυμένα ωράρια και, τέλος, η διοργάνωση δράσεων στους υπαίθριους χώρους της Αγοράς και της Πλατείας.

H πλατεία ως οργανική προέκταση της Αγοράς

Σε επίπεδο δημόσιου χώρου, η πλατεία Αγοράς αποτελεί σήμερα ένα υπερυψωμένο, λόγω του υπόγειου χώρου στάθμευσης, κενό χώρο, που λειτουργεί περισσότερο ως πέρασμα, παρά ως πυκνωτής δραστηριοτήτων.

Οι βασικές αρχές σχεδιασμού της νέας πλατείας περιλαμβάνουν την ένταξη σε ένα ευρύτερο δίκτυο πεζοδρόμων, την εξομάλυνση των ορίων με τα αστικά μέτωπα με πρανή, την ενοποίηση της πλατείας με την Αγορά μέσω της υλικότητας του εδάφους και την διαμόρφωση τριών βασικών ενοτήτων, αυτών της αγοράς, της σκηνής και της αυλής.

Στοιχεία και συντελεστές πρότασης:

Έργο: Ανοικτός Διαγωνισμός / Αποκατάσταση – Ανάδειξη – Ανάπτυξη και λειτουργική επανένταξη της Δημοτικής Αγοράς Χαλκίδας καθώς και ανάπλαση των επιφανειών της γειτνιάζουσας Πλατείας Αγοράς.

Διάκριση: 1ο βραβείο.

Τίτλος Πρότασης: Δημοτική Αγορά Χαλκίδας – Πεδίο Ζυμώσεων.

Ομάδα: Αλέξανδρος Ζώμας, Μάρα Παπαβασιλείου, Γεωργία Μπουντουράκη.

Συνεργάτες: Μαριάνθη Παπαγγελοπούλου (φοιτήτρια αρχιτεκτονικής), Γεωργία Σάλτα (φοιτήτρια αρχιτεκτονικής).

Πηγή