Αστάθμητες συμπτώσεις

Ο παράγοντας Χ είναι ένα ανεξερεύνητο φαινόµενο που, επειδή το βιώνουµε συχνά, δε δίνουµε σηµασία, µε αποτέλεσµα να ξεχνούµε την ύπαρξή του!

Θ’ αναφέρουµε δυο παραδείγµατα που επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός «αστάθµητου παράγοντα» που έχει τη δύναµη να επηρεάζει την καθηµερινότητά µας. Το πιο ανώδυνο αφορά την αναζήτηση ταξί: όταν το έχουµε πραγµατικά ανάγκη, κανείς δεν µπορεί να µας εξυπηρετήσει! Όταν όµως δεν το χρειαζόµαστε, περνούν από δίπλα µας δέκα «στη σειρά»! Δεν πρόκειται για το «Νόµο του Μέρφυ», αλλά για µια κατάσταση που δεν είναι προβλέψιµη και µπορεί να γίνει ανεξέλεγκτη. Το δεύτερο –επώδυνο- παράδειγµα συνδέεται µε τα σχέδια που κάνουµε για την πραγµατοποίηση ενός στόχου ή µιας δουλειάς: ας υποθέσουµε ότι θέλετε να ολοκληρώσετε µια εργασία και πως έχετε προβλέψει τα πάντα µε «µαθηµατική» ακρίβεια. Όµως στην πιο ακατάλληλη στιγµή, «κολλάει» ο υπολογιστής ή ένας συγγενής αρρωσταίνει ξαφνικά, ή συµβαίνει ένα εξωγενές (δηλαδή πέρα από εσάς) γεγονός που σας «χαλάει» τα σχέδια! Κάποιοι θα µπορούσαν να σκεφτούν ότι πρόκειται για «τυχαία» γεγονότα. Όµως µήπως πίσω από τους αστάθµητους παράγοντες, κρύβεται ένα ακόµη παράξενο φαινόµενο που «περιµένει» να το αποκωδικοποιήσουµε;

«Ποτέ μη λες ποτέ»

Πώς απ’ τη µια στιγµή στην άλλη, η επιτυχία µπορεί να µετατραπεί σε ανεξήγητη καταστροφή;

Δεν υπάρχει πιο αλαζονική ιδέα, απ’ το να πιστεύει κανείς πως τα πάντα µπορούν να παραµείνουν στη ζωή του σταθερά και απαράλλαχτα. Ο 49χρονος Γιώργος Μ. ήταν επιτυχηµένος επιχειρηµατίας στο φαρµακευτικό τοµέα µέχρι το 1990, όπου µια από τις πανίσχυρες εταιρείες µε την οποία είχε αποκλειστική συνεργασία, «έπεσε έξω», όπως µας είπε ο ίδιος, αφήνοντάς τον ακάλυπτο. Πριν από το προσωπικό «κραχ» του, κινούταν επιχειρηµατικά από τη Χαλκίδα µέχρι τη Γερµανία. Μια απεργία των εργατών ήταν αρκετή για να τον συµπαρασύρει οικονοµικά στην «κινούµενη άµµο» των χρεών και των πλειστηριασµών. Τα πολυτελή εξοχικά µε τις καλιφορνέζικες πισίνες, οι τραπεζικοί λογαριασµοί, ακόµη και το σπίτι του κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι, µέσα σ’ ένα µήνα!

Ολική καταστροφή

Η θεωρία του ντόµινο είναι η «πυρηνική κεφαλή» του «Παράγοντα Χ».

Μέσα στο ίδιο ακριβώς χρονικό διάστηµα πεθαίνει η γυναίκα του Γιώργου, καταστρέφεται σε ατύχηµα το πολυτελές αυτοκίνητο, ενώ τα δικαστήρια -λόγω των ακάλυπτων επιταγών- τον εξόντωσαν! Μήπως ο αστάθµητος «Παράγοντας Χ», για τον οποίο δεν υπάρχει µεγάλη βιβλιογραφία, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη ζωή του, ανατρέποντας την ήρεµη και «στρωµένη» ζωή του; Όσοι τον γνώριζαν, πιστεύουν πως ήταν «περιέργως άτυχος». Ορισµένοι ειδικοί ερευνητές πιστεύουν ότι ο αστάθµητος παράγοντας (που είναι «ύπουλος» όταν «ενεργοποιείται») µπορεί ν’ αλλάξει τα δεδοµένα, χωρίς καν να «προκαλέσουµε» εµείς οι ίδιοι τις αλλαγές, για παράδειγµα κάνοντας λαθεµένες κινήσεις. Σύµφωνα µε τους ψυχοερευνητές, ο εν λόγω «παράγοντας» συνδέεται άµεσα µε τη «θεωρία του domino»: όταν συµβαίνει ένα γεγονός –θετικό ή αρνητικό- περίµενε ν’ ακολουθήσουν κι άλλα! Φυσικά, κάποια στιγµή, όταν όλα τα «πλακίδια» του ντόµινο καταρρεύσουν το ένα µετά το όλο, ολοκληρώνεται η «αποστολή» του πιο επικίνδυνου και ανεξήγητου φαινοµένου!!

Τύχη «κατά παραγγελία»

Μπορούµε να επηρεάσουµε τα πράγµατα προς όφελός µας και να κατευθύνουµε όπως θέλουµε τον «Παράγοντα Χ»;

Σύµφωνα µε τη 39χρονη µεταφράστρια Χριστίνα Λ. από τη Χαλκίδα, «είναι εφικτό να κατευθύνουµε αυτό που λαθεµένα ονοµάζεται µοίρα, προς όφελός µας, αφού εµείς στην ουσία προκαλούµε την τύχη µας». Την ρωτήσαµε αν χρησιµοποιεί µια συγκεκριµένη µέθοδο και εκείνη µας απάντησε: «Προσφάτως κυκλοφόρησε ένα βιβλίο (σ.σ. «Το µυστικό- The secret», που είναι ήδη παγκόσµιο best seller) που εξηγεί το αυτονόητο: υπάρχει µια ανεξερεύνητη «πηγή» στο σύµπαν. Αν «συντονιστούµε» µ’ αυτήν, απολαµβάνουµε τα οφέλη που µας «προσφέρει», χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Κάποιοι ερευνητές την ονοµάζουν ως «Ακασικά Αρχεία», που «µοιάζουν» σαν µια τεράστια Κοσµική βιβλιοθήκη, όπου τα πάντα είναι καταγεγραµµένα, δηλαδή το παρελθόν, το παρόν και το µέλλον». Σ’ απλά ελληνικά, η Χριστίνα λέει πως όταν κατορθώνουµε να συντονιστούµε µε την «πηγή», στην ουσία µπορούµε να κατευθύνουµε τον «Παράγοντα Χ», σύµφωνα µε τις επιθυµίες µας!

Η ανεξήγητη διαδρομή προς τον πλούτο.

Ρωτήσαµε τη Χριστίνα, αν έχει να µας δώσει ένα συγκεκριµένο παράδειγµα που ν’ αποδεικνύει τα λεγόµενα της.

Η ίδια µας είπε: «Θα σου δώσω ένα απλό παράδειγµα. Πριν από 20 χρόνια, δεν είχα χρήµατα ούτε για να πάρω τσιγάρα. Μόλις είχα αποφοιτήσει απ’ το Πανεπιστήµιο και οι γονείς µου ήταν στην κυριολεξία «απόντες». Θυµάµαι πως ήθελα ν’ αγοράσω ένα βιβλίο που είχε εξαντληθεί στην Ελλάδα, ενώ στο εξωτερικό το πουλούσαν σε εξωφρενική τιµή. Τότε, για πρώτη φορά και εντελώς ασυναίσθητα, έκανα µια «δυνατή» και «ζωντανή σκέψη». Θυµάµαι πως σκέφτηκα πολύ έντονα ότι αυτό το βιβλίο το θέλω τώρα»! Επειδή είµαστε σκεπτικιστές, αντιδράσαµε λέγοντας, πως πολλοί άνθρωποι θέλουν κάτι πολύ, αλλά δεν το αποκτούν πάντα. Η αντικειµενικά όµορφη Χριστίνα µας απάντησε πως «τίποτα δεν µπορεί ν’ αποκτηθεί εκφράζοντας απλώς τα “θέλω” µας. Στη δική µου περίπτωση, ήταν σαν µια σκέψη ή εντολή να έφυγε απ’ το µυαλό και να στάλθηκε κάπου για να πραγµατοποιηθεί. Θες να µάθεις το τέλος της ιστορίας; Μετά από 15 µέρες, βρήκα έξω απ’ τον σκουπιδοτενεκέ του σπιτιού µια πλαστική σακούλα γεµάτη βιβλία και µέσα σ’ αυτή βρισκόταν το σπάνιο και πανάκριβο βιβλίο που τόσο ποθούσα ν’ αποκτήσω»! Παρατηρώντας το σπίτι της Χριστίνας, εύκολα συµπεράναµε πως βρήκε την «πηγή» που οδηγεί στην οικονοµική ευηµερία. Η πορεία της θυµίζει εκείνη της J. K. Rowling, συγγραφέος του «Harry Potter». Πριν από µια δεκαετία δεν είχε να φάει και τριγυρνούσε από το ένα καφέ στο άλλο για να βρει τραπέζι να γράψει τις ιστορίες της. Ποιος µπορεί να πει µε σιγουριά πως η Ρόουλινγκ οφείλει την επαγγελµατική επιτυχία µόνο στις συγγραφικές της ικανότητες και όχι σε κάποιον παράγοντα «Χ» που στην ουσία την βοήθησε να γίνει η δεύτερη πλουσιότερη γυναίκα στον κόσµο;

Σκοτεινές δυνάμεις

Υπάρχει ένας ανεπιθύµητος τρόπος µε τον οποίο µπορεί κανείς να επηρεάσει τις καταστάσεις!

Για νοµικούς λόγους, αλλά και για να µη διαφηµίσουµε µια ηθικά αµφισβητήσιµη µέθοδο επηρεασµού των καταστάσεων που µας περιβάλλουν, δε θ’ αναφέρουµε το όνοµα της µεθόδου. Οι «πιστοί» της  µετρούνται παγκοσµίως σε εκατοµµύρια. Φυσικά η Χαλκίδα δε θα µπορούσε να µείνει εκτός… συναγωνισµού! Η «Μέθοδος …» λειτουργεί ως εξής: εκείνος που την χρησιµοποιεί προσπαθεί (και το επιτυγχάνει) να επηρεάσει, τόσο τη ζωή του, όσο και εκείνη των άλλων ανθρώπων, χωρίς φυσικά τη θέλησή τους! Μ’ άλλα λόγια, χρησιµοποιεί τους άλλους, σύµφωνα µε τα συµφέροντά του. Ο τρόπος που το κατορθώνει, περιλαµβάνει ένα είδος αυτοσυγκέντρωσης που µοιάζει µε τον λεγόµενο «ψυχικό πόλεµο» που αναπτύχθηκε απ’ τις δυο υπερδυνάµεις ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση, κατά τη διάρκεια του «Ψυχρού Πολέµου». Δεν πρόκειται για αποκύηµα επιστηµονικής φαντασίας, αλλά για ιστορική πραγµατικότητα: τα γεωπολιτικά συµφέροντα ήταν σηµαντικά, µε αποτέλεσµα οι δυο αντίπαλοι να χρησιµοποιήσουν κάθε λογικό, αλλά και «παραψυχολογικό» µέσο για να πετύχουν τους σκοπούς τους. Έτσι γεννήθηκε εν µέρει η µέθοδος επηρεασµού των εγκεφάλων ανυποψίαστων ανθρώπων. Παρόλα αυτά, η «µέθοδος» θεωρείται κατακριτέα, καθώς όποιος την ασκεί, ουδέποτε θα ρωτήσει τον άλλο αν επιθυµεί να γίνει «µαριονέτα» στα χέρια του!

Παίζοντας με τη «φωτιά»

Μπορεί κάποιος να προκαλέσει, όχι τη «µοίρα του», αλλά τον «Παράγοντα Χ»;

Όταν δεν υπάρχει εµφανής αιτία που να δικαιολογεί την απότοµη και ανεξήγητη πτώση –επαγγελµατική ή προσωπική- κάποιου ανθρώπου, τότε µήπως θα πρέπει ν’ αναζητήσουµε τη «ρίζα του κακού» στον αστάθµητο παράγοντα; Πίσω απ’ το παράδειγµα του 49χρονου επιχειρηµατία Γιώργου Μ. –που όπως µας εκµυστηρεύτηκε ο ίδιος, «έπασχε» από υπερβολική σιγουριά για τον εαυτό του- προφανώς κρύβεται ο «χαµένος κρίκος» της αλυσίδας που οδηγεί στη λύση του αινίγµατος. Και αυτός ο χαµένος κρίκος, δεν µπορεί να είναι άλλος από την αλαζονεία. Πώς είναι δυνατόν η έπαρση, η ασυγκράτητη σιγουριά ή η υπερβολική αυτοπεποίθηση να µετατραπούν σε «ωρολογιακή βόµβα» στη ζωή κάποιου ανθρώπου; Μήπως όταν αρχίζουµε να βλέπουµε τον εαυτό µας σαν «µικρό Θεό», θεωρώντας πως είµαστε αλώβητοι ή άτρωτοι ό,τι κι αν µας συµβεί, υποσυνείδητα και άθελά µας «προκαλούµε» τον αστάθµητο παράγοντα να «επέµβει», «καταστρέφοντας» τα σχέδια και την ιδέα που έχουµε σχηµατίσει για τον εαυτό µας; Σοβαροί και καταξιωµένοι ερευνητές «ανεξήγητων» φαινοµένων του νου, επιβεβαιώνουν τα παραπάνω, υποστηρίζοντας ότι υπάρχει ένας ανεξερεύνητος (προς το παρόν) «µηχανισµός» που «µας βάζει στη θέση µας», όταν ξεπερνούµε κάποια συγκεκριµένα όρια. Όµως υπάρχει ένα αποτελεσµατικό είδος «ασπίδας προστασίας» για να µην «ενεργοποιήσουµε» τον «Παράγοντα Χ» εις βάρος µας; Κάποιοι απαντούν καταφατικά!

Εξουδετέρωσε τον!

Μπορεί κανείς να καταπολεµήσει κάτι που δε «βλέπει»;

Σύµφωνα µε τη λογική, όχι. Σύµφωνα µε µια πιο ευρεία αντίληψη των πραγµάτων, είναι πιθανό ν’ αντιµετωπιστεί ο «αόρατος εχθρός». Η Χριστίνα Λ. µας είπε: «Δες τα πράγµατα αποστασιοποιηµένα. Μην είσαι µέρος του προβλήµατος, αλλά η λύση του. Αν νιώσεις πως έρχεται ένα γεγονός που δεν αντιµετωπίζεται άµεσα, µη φερθείς σαν πρωταγωνιστής του προβλήµατος, αλλά συµπεριφέρσου σαν θεατής που βλέπει µια παράσταση». Αυτό δεν «ακούγεται» σαν «παράδοση άνευ όρων στον εχθρό»; Μας απάντησε µ’ ένα κινέζικο ρητό: «Αν θες να δεις το πτώµα του εχθρού να περνά από µπροστά σου, κάθισε στις όχθες του ποταµού και περίµενε». Με λίγα λόγια, η ικανή µεταφράστρια προτείνει, στις δύσκολες καταστάσεις να µην κάνουµε κινήσεις πανικού, αλλά να περιµένουµε µέχρι να περάσει η «µπόρα». Αν στα δύσκολα δεν αντιδράσεις, ο «Παράγοντας» απλώς θα σε προσπεράσει, προκαλώντας σου τις λιγότερες δυνατές ζηµιές.

Μήπως τίποτα δεν είναι τυχαίο;

Μπορεί το αστάθµητο να είναι από ενοχλητικό µέχρι καταστροφικό,αλλά κάπου «χρησιµεύει»!

Όταν οι ψυχολόγοι µας βεβαιώνουν ότι εξελισσόµαστε µέσω των προβληµάτων µας και όχι χάρη στα προτερηµατά µας, µήπως τελικά οι «ύπουλοι» παράγοντες είναι µια καλή ευκαιρία για να επανεξετάσουµε τη στάση µας απέναντι στα γεγονότα; Πολύ πιθανό! Ας πάρουµε για παράδειγµα την επιλογή του επαγγέλµατος. Σοβαροί ψυχαναλυτές αναφέρουν πως δε διαλέγουµε τυχαία τη δουλειά µας και πως υποσυνείδητα, µέσω αυτής εξελισσόµαστε. Για παράδειγµα, αναφέρεται πως κάποιος γίνεται δικηγόρος, επειδή ίσως στην παιδική του ηλικία αδικήθηκε. Ο αρχιτέκτονας επέλεξε το συγκεκριµένο επάγγελµα από µια εσωτερική ανάγκη να βάλει τάξη και αρµονία στη ζωή του. Ο δικαστής, σύµφωνα πάντα µε τη ψυχανάλυση, κάθε φορά που κρίνει κάποιον κατηγορούµενο, ταυτόχρονα, καταδικάζει υποσυνείδητα τον εαυτό του. Μάλλον το ίδιο συµβαίνει µε τα πράγµατα που µας «βασανίζουν» και αυτό ονοµάζεται… «φαινόµενο της πεταλούδας»!

Η θεωρία του χάους

Το «φαινόµενο της πεταλούδας» είναι η συµβολική φράση που δίνεται για τη θεωρία του χάους, δηλαδή την εξάρτηση ενός συστήµατος από τις «αρχικές» συνθήκες.

Έτσι λοιπόν, σύµφωνα µε την παραπάνω θεωρία, αν µια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αµαζόνιο, µπορεί να προκληθεί βροχή στην Ιαπωνία! Μ’ άλλα λόγια, ακόµη και η µικρότερη µεταβολή στη ροή ή εξέλιξη ενός γεγονότος, οδηγεί σε µια δραµατική αλλαγή της υπάρχουσας κατάστασης, που διαφέρει από την πρωταρχική! Τι σηµαίνει αυτό; Ότι ακόµη κι αν κάποιος έχει κανονίσει τη ζωή του µε ακρίβεια… «χιλιοστού», αν αλλάξει έστω και στο απειροελάχιστο τα σχέδιά του, ανατρέπεται ολόκληρη η πορεία της ζωής του! Ο πρώτος που διατύπωσε τη θεωρία του χάους, ήταν ο µετεωρολόγος Έντουαρντ Λόρετντζ: τη δεκαετία του΄60 µελέτησε µια σειρά εξισώσεων µέσω υπολογιστή και ανακάλυψε πως κάθε φορά που προσέθετε ένα νέο δεδοµένο, το τελικό αποτέλεσµα αλλοιωνόταν σε σχέση µε το προηγούµενο. Με λίγα λόγια, η παραµικρή «αόρατη» µετατροπή, αλλάζει τα «δεδοµένα» αποτελέσµατα! Δίνοντας υπόσταση στη θεωρία του χάους –και κατ’ επέκταση στο «φαινόµενο της πεταλούδας»- στην ουσία «άγγιξε» το ζήτηµα των «απροειδοποίητων» παραγόντων που µας επηρεάζουν άµεσα!

Επίλογος

Ίσως τα «αστάθµητα» προβλήµατα µας βοηθούν στο να µη µένουµε στάσιµοι και άπραγοι.

Αν δεχτούµε ως αξίωµα πως όλα είναι παροδικά, τότε ενδεχοµένως να έχουµε βρει το πρώτο κοµµάτι του «παζλ» της προσωπικής ολοκλήρωσης! Εξάλλου ό,τι δεν αλλάζει, γερνά και στο τέλος παύει να «ζει»: σχέσεις, εργασία, φιλίες και φυσικά εµείς οι ίδιοι. Τελικά µάλλον, ο «Παράγοντας Χ» µας κρατάει ζωντανούς!