Σωτήρης Βαξεβάνης
Ιστορίες για τυμβωρυχίες στην Εύβοια.
Τυμβωρύχοι στην Εύβοια
Η τυμβωρυχία αποτελεί έναν αρκετά προσοδοφόρο κλάδο της αρχαιοκαπηλίας και της χρυσοθηρίας ακόμη και στην Εύβοια.
Το 1984 στο χωριό Κήρινθος της Β. Εύβοιας ξέσπασε σάλος από τις επανειλημμένες προσπάθειες αγνώστων, να «συλήσουν» αρχαίους τάφους που βρίσκονται στην περιοχή και να αφαιρέσουν αρχαία ευρήματα που βρίσκονταν εντός τους. Ξένοι, αλλά και Έλληνες χρυσοθήρες άφηναν για πολύ καιρό τα σημάδια τους στον αρχαιολογικό χώρο της Κηρίνθου.
Σκαμμένοι λάκκοι, απομεινάρια ανασκαφών και γενικότερα στοιχεία που μαρτυρούσαν την παρουσία βέβηλων στο χώρο, ξεσήκωσαν τους κατοίκους και τις τοπικές αρχές της περιοχής, οι οποίοι απαίτησαν τη συνδρομή όλων των υπηρεσιών του κράτους, για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου. Ουδείς γνωρίζει τι απέγιναν όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα που εκλάπησαν. Όπως υποστηρίζουν πολλοί. Πιθανότατα να βρίσκονται σε συλλογές ξένων συλλεκτών.
Το εξωκλήσι του μυστηρίου
Ένα εξωκλήσι στην περιοχή της Καρυστίας αφιερωμένο στον Αγίο Ιωάννη έγινε στόχος χρυσοθήρων, τον Απρίλιο του 1983.
Όπως έγινε ευρύτατα γνωστό εκείνη την εποχή, αναζητούσαν στο εσωτερικό του, συγκεκριμένα στο Ιερό του ναού, κάποιο θησαυρό, ο οποίος ήταν και παραμένει άγνωστος στους υπόλοιπους κατοίκους της περιοχής. Το ξηλωμένο και σκαμμένο πάτωμα του ναού μαρτυρούσε την προσπάθεια κάποιων να βρουν είτε χρυσό, είτε κάτι άλλο πολύτιμο.
Η αναστάτωση που είχε προκληθεί τότε ανέστειλε τα σχέδια των ιερόσυλων και το θέμα σταμάτησε μόνο με τις υλικές ζημιές στον χώρο. Κανείς ποτέ δεν έμαθε αν ήταν ξένος ή κάτοικος του χωριού όποιος έδρασε τόσο μυστήρια σε αυτό το εξωκκλήσι.
Μία τρύπα στο… Εξωκλήσι!
Το 1986, κάποιος ή κάποιοι χρυσοθήρες στάθηκαν τυχεροί. Ένας λάκκος βάθους περίπου 60 εκατοστών στους Στρόπωνες μαρτυρούσε το μυστικό τους.
Σε ερημικό εξωκλήσι της περιοχής, ένα βράδυ του Ιουνίου, κάποιοι πιθανότατα έλυσαν το οικονομικό πρόβλημα της ζωής τους, φέρνοντας στο φως και στην τσέπη τους λίρες από την Κατοχή, που είχαν θαφτεί από τους αντάρτες.
Λέμε πως ο σκοπός τους επετεύχθη, γιατί οι αστυνομικές αρχές που επισκέφθηκαν το σημείο του συμβάντος διαπίστωσαν πως το χώμα γύρω από την τρύπα δεν την «κάλυπτε». Κάτι έλειπε από εκεί μέσα και μάλλον θα ήταν κάποιες χαμένες λίρες, για τις οποίες μιλούσαν πολλοί κάτοικοι της περιοχής, αλλά κανείς δεν τις είχε ποτέ δει. Παρά τις έρευνες της αστυνομίας, οι παράνομοι δε βρέθηκαν, όπως φυσικά και η επίσημη απάντηση στο τι κρυβόταν σε αυτή την τρύπα.
Το χαμένο αεροπλάνο
Το 1987 ήταν μια χρονιά που στη Βόρεια Εύβοια ο πυρετός του χρυσού άγγιξε τους 40 βαθμούς.
Μία ανεμότρατα στη θάλασσα των Ωρεών εντόπισε σε μικρό σχετικά βάθος ένα μικρό αεροσκάφος, το οποίο αναθέρμανε την ιστορία του βρετανικού αεροπλάνου που χάθηκε στη θαλάσσια περιοχή κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Αυτό το αεροσκάφος, σύμφωνα με τις τότε εκτιμήσεις, μετέφερε περίπου 20 κιβώτια χρυσού, αξίας 7 εκατομμυρίων λιρών για τις ανάγκες των Ελλήνων ανταρτών, αλλά κατερρίφθη από Γερμανικά πυρά το ’43. Το Υπουργείο Ναυτιλίας έδωσε άδεια έρευνας σε δύο ντόπιους και τέσσερις χρυσοθήρες από την Αθήνα και όλοι ανέμεναν με αγωνία τα αποτελέσματα των ερευνών τους. Το Φεβρουάριο του ‘87 καταδύθηκαν στο πιθανολογούμενο «χρυσοφόρο» αεροπλάνο, αλλά τα πρώτα δείγματα της έρευνας ήταν απογοητευτικά.
Το αεροπλάνο ήταν διαλυμένο έως παραμορφωμένο, ενώ ο πιθανολογούμενος θησαυρός ήταν άφαντος! Οι ελπίδες των μελών της ερευνητικής ομάδας εξανεμίστηκαν, όταν έμαθαν πως το συγκεκριμένο αεροπλάνο μάλλον είχε ανακαλυφθεί και στο παρελθόν, χωρίς αυτό να γίνει γνωστό. Μήπως κάποιος άγνωστος τους είχε «προλάβει;» Λίγο καιρό μετά, εγκατέλειψαν την προσπάθειά τους. Άλλωστε η τρίμηνη άδεια έρευνας που τους είχε δοθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες ήταν πολύ μικρή για ένα τέτοιο εγχείρημα!
Επίλογος
Αυτές ήταν λίγες μόνο περιπτώσεις χρυσοθηρίας, που διαδραματίστηκαν σε περιοχές της Εύβοιας.
Είμαστε σίγουροι πως οι περιπτώσεις τέτοιων περιστατικών είναι πολύ περισσότερες. Εξάλλου, ποιος σας λέει πως το βράδυ που εσείς ξαπλώνετε στο κρεβάτι, ένα ζευγάρι λασπωμένες μπότες, μια αξίνα και ένα θαμπό φως δε θα περιφέρονται στα κακοτράχαλα βουνά της Εύβοιας, αναζητώντας κάποιο χαμένο θησαυρό;
Υπόλοιπες ιστορίες ματωμένων θησαυρών στην Εύβοια:
Ματωμένοι θησαυροί στην Εύβοια
Ο αόρατος φύλακας του θησαυρού
Ο δαιμονικός φύλακας του χρυσού