Ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Δημητρίου, στο κέντρο της Χαλκίδας. Φωτογραφία: Βάγιας Κατσός.
Κυριακή επτά το πρωί. Μόλις γύρισες από νυχτερινή βάρδια ή clubbing. Πας να κοιµηθείς και… αρχίζει η λειτουργία σε ζωντανή αναµετάδοση.
Πρόλογος
Αν µένεις κοντά σε Εκκλησία, ενδεχοµένως να λάβεις τις ευλογίες της, κάτι που είναι απολύτως θεµιτό.
Όµως παράλληλα θα αντιµετωπίσεις ένα πρόβληµα που δεν είναι άλλο από το δυνατό χτύπο της καµπάνας της ή τη live λειτουργία µέσω… µικροφώνου! Πόσα ντεσιµπέλ αντέχουν τα αφτιά µας; Πώς µπορεί να βρεθεί η χρυσή τοµή ανάµεσα στη διατήρηση των παραδοσιακών θεσµών από τη µία και την… ψυχική µας υγεία από την άλλη; Ιδού η εκκωφαντική… απορία!
Ανασταίνει και νεκρούς
Μη το γελάς, εσύ µπορεί να µην αποκτήσεις… κουσούρι, πάντως ο παππούς από δίπλα µπορεί να µείνει στον τόπο από το ξαφνικό ντιν-νταν και τη live αναµετάδοση και µετά θα ψαχνόµαστε!
Οι λειτουργίες του σώµατός µας επηρεάζονται σηµαντικά από εξωγενείς παράγοντες και κάθε ερέθισµα µπορεί να αναστρέψει την κατάσταση της υγείας µας είτε θετικά είτε αρνητικά. Η επίδραση της ηχορρύπανσης -ακόµη και της ιερής- στον ανθρώπινο οργανισµό, είναι ανάλογη µε τον εκάστοτε τύπο θορύβου. Ξαφνικός ή διακεκοµµένος θόρυβος προκαλεί µεγαλύτερη αντίδραση στον οργανισµό, αυξάνοντας την αδρεναλίνη σε επικίνδυνα επίπεδα και φέρνοντάς µας ένα βήµα πιο κοντά στο άγχος. Οι επιστήµονες αναφέρουν ότι είναι προτιµότερη η έκθεση σε συνεχόµενο και µεγαλύτερης έντασης θόρυβο παρά σε αναπάντεχο και περιοδικά επαναλαµβανόµενο. Σε αντίθετη περίπτωση σηµειώνονται επιπτώσεις τόσο σε επίπεδο απόδοσης όσο και σε επίπεδο επικοινωνίας. Αν µάλιστα η έκθεση είναι χρόνια και σε µεγάλες εντάσεις, µπορούν να προκληθούν ακόµα και διαταραχές του ύπνου, της συµπεριφοράς αλλά και προβλήµατα καρδιολογικού και ενδοκρινολογικού τύπου! Η φοιτήτρια Λίζα Σταµατούκου µας δήλωσε πως και στη Θεσσαλονίκη που σπουδάζει, όπως και εδώ στη Χαλκίδα, µένει δίπλα σε εκκλησία. Κατά βάση δεν την πολυενοχλεί, αλλά πολλές φορές ο ύπνος της έχει διακοπεί ξαφνικά από το χτύπηµα της καµπάνας ή από τις µικροφωνικές µεταδόσεις, γεγονός που την ταράζει ιδιαίτερα. Πρόβληµα όµως έχει και ο κάτοικος Χαλκίδας Μανώλης Δράµης. που δηλώνει: «Δεν είµαι fan της θρησκείας και το χτύπηµα της καµπάνας µε εκνευρίζει ακόµα και όταν περνάω απ’ έξω. Η µάνα µου πηγαίνει κάθε Κυριακή στην εκκλησία και ποτέ δεν κατάλαβα γιατί κάθε φορά, πριν πάει, ρωτούσε τον πατέρα µου “Χτύπησε η καµπάνα;”. Μάλλον για να µη χάσει ούτε λεπτό.»
Για ποιόν χτυπά τελικά;
Πάντως όχι για µένα! Μάλλον χτυπάει για τον παππού της προηγούµενης παραγράφου.
Υποστηρίζεται γενικώς ότι οι καµπάνες αποτελούν στοιχείο της φυσιογνωµίας ενός τόπου και µέρος του πολιτιστικού περιβάλλοντος. Από την αρχαιότητα χρησιµοποιούνταν σε τόπους λατρείας διαφόρων λαών, όπως για παράδειγµα των Αιγυπτίων, έχοντας παράλληλα και άλλες, πιο πρακτικές λειτουργίες. Η χρήση της ήταν αναγκαία ώστε να αναγγέλονται και να ενηµερώνονται οι κάτοικοι για χαρµόσυνα ή δυσάρεστα γεγονότα ή για εκκλησιαστικές εορτές ή ακόµα παίζοντας και το ρόλο υπενθύµισης. Κάτι σαν το ξυπνητήρι στα κινητά µας! Όταν δηλαδή δεν είχαν όλοι το προνόµιο του ρολογιού, η καµπάνα έδινε το παρόν, ώστε οι κάτοικοι να είναι σε θέση να βάζουν τις δουλειές τους σε ένα πρόγραµµα. Σήµερα όµως η τεχνολογία έχει προχωρήσει µε αποτέλεσµα να µη χρειάζεται να ακούµε κάθε µισάωρο το Big Ben της γειτονιάς µας. Ο Γιάννης Γεωργαντόπουλος ζει «αγκαλιά» µε ένα τέτοιο… ρολόι όλο το 24ωρο: «Δε µπορώ να ηρεµήσω, ειδικά αργά το βράδυ που θέλω να χαλαρώσω και να κοιµηθώ αλλά και τις Κυριακές το πρωί µε τη λειτουργία στη διαπασών, το πρόβληµα είναι µεγάλο.»
Τικ τακ, τικ τακ…
Πέρα από το ρόλο «ρολόι»έχουµε και το ρόλο «ανοίξαµε και σας περιµένουµε».
Η εκκλησία δε χάνει την ευκαιρία να µας υπενθυµίζει ότι είναι εδώ για µας. Αυτό το πετυχαίνει έχοντας εγκαταστήσει ηλεκτρονικούς εξοπλισµούς, ώστε το πρωινό κάλεσµα της Κυριακής να µην περνάει απαρατήρητο από κανέναν άµοιρο, που η µόνη µέρα που του αποµένει για να ξεκουραστεί είναι το πρωί της Κυριακής. Και ο Θεός την 7η µέρα ξεκουράστηκε, εγώ τι σου φταίω να ξυπνάω από τα χαράµατα; Ξεκινάει λοιπόν το κάλεσµα µε κωδωνοκρουσίες στη διαπασών (τα έξοδα καρδιολόγου τα καλύπτει το ΙΚΑ;). Το πρόβληµα όµως εντείνεται σε συνδυασµό µε τα χαµηλής ποιότητας ήχου µεγάφωνα από τα οποία µεταδίδεται η λειτουργία ως… παραµορφωµένο άκουσµα σε όλα τα περίχωρα! Ευχαριστώ, αλλά, αν ήθελα να την παρακολουθήσω, θα ήµουν ήδη µέσα στο ναό! Τις… θερµές ευχαριστίες του όµως στέλνει και ο Χαλκιδέος Άκης Κρητικός. «Καλά, το πιο εκνευριστικό είναι τα πρωινά των γιορτών και των Κυριακών. Κατεβάζω πολλά καντήλια. Μια Κυριακή έχω να κοιµηθώ, γιατί δουλεύω και Σάββατα και δεν την παλεύω.» Επιπλέον, µήπως µε τα µικρόφωνα της θείας λειτουργίας κάποιοι καταπατούν το δικαίωµά µας στην ανεξιθρησκεία; Λέµε, µήπως;
Στα πρόθυρα νευρικού κλονισμού
Υπάρχει η πιθανότητα σε ορισµένους ναούς, λαµβάνοντας υπ’ όψιν τα παράπονα των κατοίκων, η ένταση να είναι µεγαλύτερη τελικά του επιτρεπτού ορίου των 50 dB(ντεσιµπέλ)! Αµαρτία εξοµολογουµένη…
Σε περιπτώσεις καταµέτρησης της έντασης σε άλλες πόλεις της Ελλάδας έχει γίνει αναφορά της τάξης των 90 ακόµα και 100dB! Ποσό που αντιστοιχεί σε εκποµπή θορύβου απογείωσης αεροσκάφους(!), ή απλώς στα ηχεία των night clubs! Το πρόβληµα ίσως να εντείνεται λόγω της κακής ποιότητας της καµπάνας, το οποίο σε συνδυασµό µε τον ελαττωµατικό µηχανισµό, σε κάνει να εύχεσαι να µετακοµίσεις. Επιπλέον σε περίπτωση που χτυπούν δύο καµπάνες, θα πρέπει να υπάρχει σωστός συντονισµός µεταξύ τους, ώστε ο ήχος να µην ακούγεται παράφωνος και έτσι να αποφύγουµε το Δροµοκαΐτειο. Φυσικά, από τη στιγµή που ζεις σε αστικό περιβάλλον πρέπει να αποδεχτείς ότι η ηχορρύπανση, ιερή ή ανίερη, θα γίνει η κολλητή σου φίλη. Παρόλα αυτά έχεις το δικαίωµα να απαιτήσεις την αναβάθµιση της ποιότητας της ζωής σου, πριν φτάσεις στο σηµείο να πάθεις ανοσία. Μια συνήθεια δε σηµαίνει απαραίτητα ότι έχει θετική επίδραση πάνω µας. Από πολλούς Χαλκιδέους που ρωτήσαµε κατά πόσο ενοχλούνται, πήραµε την ίδια απάντηση: «Το έχω συνηθίσει». Δύο «θύµατα» της απάθειας αυτής µας ανέφεραν αρκετά ενδιαφέροντα πράγµατα. Όπως για παράδειγµα, η Ειρήνη Πολυχρόνη που δηλώνει: « Εγώ προσωπικά δεν έχω πρόβληµα. Όταν µεγαλώνεις από µικρή ηλικία µε την εκκλησία δίπλα σου, στο τέλος το συνηθίζεις. Τώρα όµως που απέκτησα µωρό βλέπω ότι, κάθε φορά που χτυπάει η καµπάνα, πετάγεται στον ύπνο του.» Την ίδια άποψη έχει και η Λένα Βασιλείου: «Παλιότερα ναι, µε ενοχλούσε. Πλέον όχι. Κάποιες Κυριακές ούτε καν ακούω την καµπάνα. Σου γίνεται συνήθεια µετά από καιρό. Οι φίλες µου, που δεν το έχουν συνηθίσει, όταν έρχονται σπίτι µου έχουν πρόβληµα και µου κάνουν παράπονα.»
Παίρνω το αίμα μου πίσω
Για όλες τις Κυριακές που ξυπνούσες απ΄το χάραµα.
Για τις ήρεµες απογευµατινές σου στιγµές που ταράσσονταν από τα κουδουνίσµατα και τις ψαλµωδίες. Για τις ώρες που ήθελες να διαβάσεις και το ρολογάκι του ναού σού διέκοπτε τη σκέψη σου. Γι’ αυτά ήρθε η ώρα της… αντεπίθεσης. Ο πολίτης είναι νοµικά κατοχυρωµένος και έχει δικαίωµα να διαµαρτυρηθεί για οτιδήποτε υποβαθµίζει την ποιότητα ζωής του και θέτει σε κίνδυνο την υγεία του. Προβλέπεται από το Σύνταγµα βάσει του άρθρου 24 ότι «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του κράτους και δικαίωµα του καθενός». Κάνε εσύ το πρώτο βήµα και προσπάθησε να µιλήσεις στον ιερέα του ναού. Ο διάλογος είναι το πιο πολιτισµένο µέσο επίλυσης διαφορών. Προσοχή όµως! Μην παρασυρθείς από εκνευρισµό, γιατί η δράση προκαλεί αντίδραση και µπορεί να καταλήξει ο πατήρ, για να σου τη «σπάσει», να βάλει στο… high level το volume της καµπάνας! Βήµα δεύτερο: Αν η κουβέντα δεν καταλήξει σε συµβιβασµό, προχωράς σε αναφορά στις τοπικές αρχές και ζητάς καταµέτρηση του επιπέδου έντασης του θορύβου και έλεγχο της νοµιµότητας των ηλεκτρονικών εγκαταστάσεων. Από την εποµένη θα κοιµάσαι σαν… πουλάκι!
Επίλογος
Ανεξιθρησκεία σηµαίνει µεταξύ άλλων και τη δυνατότητα να επιλέγουµε το θρήσκευµά µας, χωρίς εκείνο να επιβάλλει µικροφωνικές λειτουργίες.
Ο στόχος είναι να γίνει µια προσπάθεια ώστε ο κόσµος και κυρίως η νεολαία να έρθουν πιο κοντά στη θρησκεία. Τέτοιες καταστάσεις όµως αµβλύνουν το ενδιαφέρον των νέων και τους αποµακρύνουν. Ας το επαναλάβουµε. Η δράση προκαλεί αντίδραση. Ας µην τους δίνουµε άλλο τροφή για αρνητισµό κατά της εκκλησίας. Ξέρουµε πότε γίνονται λειτουργίες και το κάλεσµα µπορεί να γίνεται πιο διακριτικά, όπως συµβαίνει µε τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Εκτός κι αν θεωρούµε την Ελλάδα κρατίδιο της Ιρανικής Δηµοκρατίας. Είναι στην ευχέρεια του καθενός να παρακολουθήσει ή όχι την ορθόδοξη πίστη. Άλλωστε, ούτε ο Θεός ο ίδιος δε µπορεί να επέµβει στο αναφαίρετο δικαίωµα της ελεύθερης βούλησης.