Η αναγκαιότητα δημιουργίας ενός νέου «Ευρίπειου Μουσείου».

Το πιο γνωστό πλεονέκτημα της πόλης είναι ένα δώρο της φύσης με παγκοσμίως μοναδικά χαρακτηριστικά: Η παλίρροια του Ευρίπου.

Προσωπικά, μέσα από κείμενα και δημόσιες παρεμβάσεις, έχω και στο παρελθόν αναφερθεί στην αναγκαιότητα δημιουργίας ενός νέου μουσείου. Αυτό θα μπορούσε να ονομάζεται «Ευρίπειο Μουσείο» και να δημιουργηθεί στο χώρο του Ευβοϊκού τεταρτοκυκλίου, δίπλα από την παλιά γέφυρα, με την προοπτική μελλοντικά να επεκταθεί και στο απέναντι Βοιωτικό τεταρτοκύκλιο ή και υποθαλάσσια, αν αποφασίσουμε να δούμε την πρόταση πιο διευρυμένα.

Στο μουσείο αυτό ο επισκέπτης θα μπορεί να πληροφορείται μέσα από εκθέματα, επιστημονικά τεκμηριωμένα παραδείγματα και μακέτες οτιδήποτε αφορά: Πρώτον, το φαινόμενο της παλίρροιας. Δεύτερον, την ιστορία των γεφυρώσεων της Χαλκίδας, που μετρούν 2.500 χρόνια συνεχούς παρουσίας και αποτελούν παγκοσμίως την παλαιότερη μόνιμη ζεύξη ηπειρωτικής χώρας με νησί. Τρίτον, την ιστορία του μεσαιωνικού κάστρου στην υφαλονησίδα του Ευρίπου. Τέταρτον, την ιστορία των λατινικών παλιρροιόμυλων που λειτουργούσαν στο στενό εκμεταλλευόμενοι τη δύναμη των ρευμάτων επί τέσσερις αιώνες τουλάχιστον.

Η παλίρροια ως ενεργειακός και πολιτιστικός πυλώνας της πόλης

Το παράδειγμα των λατινικών μύλων στο στενό, οδηγεί στη σκέψη το «Ευρίπειο Μουσείο» να ηλεκτροδοτείται αποκλειστικά από την παλίρροια (βλ. εδώ).

Πηγαίνοντας τη σκέψη πιο μακριά θα ήταν ευχής έργο να διερευνήσουμε τις ενεργειακές δυνατότητες της παλίρροιας ώστε να εξασφαλίζουμε τις δημοτικές ηλεκτρικές ανάγκες, ή και ολόκληρης της πόλης. Η τεχνολογία και η τεχνογνωσία υπάρχει, αρκεί η πολιτική βούληση για να την εφαρμόσουμε. Τα πλεονεκτήματα και μόνο της προβολής μιας τέτοιας ενέργειας στα ΜΜΕ θα είναι τεράστια σε παγκόσμιο επίπεδο, αρκεί αυτή να δημοσιοποιείται διαρκώς, οργανωμένα και στοχευμένα.

Πως; Ένας τρόπος είναι να θεσμοθετηθεί κάθε καλοκαίρι ένα φεστιβάλ παλίρροιας, με εκδηλώσεις και καλλιτεχνικά δρώμενα. Ένας άλλος τρόπος είναι η κατοχύρωση μίας παγκόσμιας ημέρας παλίρροιας, όπου έτσι θα γίνεται διαρκής υπενθύμιση. Ο συνδυασμός δε των δύο αυτών, να συμπίπτουν δηλαδή ημερολογιακά το φεστιβάλ με την παγκόσμια ημέρα, θα ήταν θεωρώ ιδανικός.

Οι μοναδικότητες και πρωτιές της Χαλκίδας

Εκτός από το δώρο της φύσης, η Χαλκίδα κρατά στα χέρια της άλλο ένα δυνατό χαρτί: Την ιστορία της.

Η περιοχή μας διαθέτει παγκόσμιες μοναδικότητες και πρωτιές άξιες ανάδειξης. Αναφέρω εν συντομία κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα (αναλυτικά, βλ. εδώ): Η Μάνικα, η προϊστορική Χαλκίδα δηλαδή, είναι η αρχαιότερη, μεγαλύτερη σε έκταση, πόλη της Ευρώπης. Η Χαλκίδα ήταν η πρώτη πόλη – κράτος που ίδρυσε αποικία στην Ιταλία, το 770 π.Χ.. Γι’ αυτό και οι Ρωμαίοι αρχικά αποκαλούσαν όλους τους Έλληνες «Χαλκιδείς». Αυτοί οι πρώτοι Χαλκιδείς διέδωσαν στην Ιταλική χερσόνησο το Χαλκιδικό αλφάβητο, το οποίο υιοθετήθηκε από τους ντόπιους πληθυσμούς και μετονομάστηκε μεταγενέστερα σε λατινικό αλφάβητο, γεγονός που αποτελεί τη σπουδαιότερη πολιτιστική προσφορά της αρχαίας Χαλκίδας στον παγκόσμιο σύγχρονο πολιτισμό. Επίσης, στη Χαλκιδαϊκή αποικία Κατάνη της Σικελίας γράφτηκαν τον 8^ο αιώνα π.Χ. οι πρώτοι Ευρωπαϊκοί νόμοι από τον Χαρώνδα. Τέλος, η Εβραϊκή κοινότητα της Χαλκίδας είναι από τις αρχαιότερες της Ελλάδας και η μοναδική στην Ευρώπη με 2.500 χρόνια συνεχούς παρουσίας.

H διάσωση του αρχοντικού της οδού Παίδων και η ανάδειξη των υπόγειων δεξαμενών στην πλατεία πεσόντων οπλιτών.

Για να δούμε το μέλλον μας λοιπόν, πρέπει να ρίξουμε μια προσεκτική ματιά στο παρελθόν μας, όχι μόνο προβάλλοντας τη σπουδαία ιστορία μας αλλά σε πρακτικό επίπεδο αναδεικνύοντας σημεία της πόλης που ενώ θα μπορούσαν να αποτελούν πόλο έλξης επισκεπτών σήμερα είναι δυστυχώς παραδομένα στην αδιαφορία και τη φθορά του χρόνου.

Ένα από αυτά είναι η οικία της οδού Παίδων, το μοναδικό Οθωμανικό αρχοντικό που σήμερα διασώζεται στην πόλη. Από το 1977 όπου πέρασε στο Υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει γίνει καμιά προσπάθεια διάσωσης του, με αποτέλεσμα σήμερα να παρουσιάζει την εικόνα που βλέπετε στη φωτογραφία, ενώ θα μπορούσε να είναι ένα επισκέψιμο μνημείο που να προκαλεί το θαυμασμό στον επισκέπτη (βλ. αναλυτικά εδώ και εδώ).

Σχεδόν δίπλα από την οικία της οδού Παίδων βρίσκονται οι υπόγειες Οθωμανικές δεξαμενές, κάτω από την πλατεία Πεσόντων Οπλιτών, μπροστά από το τζαμί. Πριν κάποια χρόνια είχε προταθεί η αξιοποίηση τους, αλλά έκτοτε η ανασκαφή τους σταμάτησε, χωρίς σήμερα να υπάρχει κάποια πρόθεση αξιοποίησης τους, ώστε ο χώρος να γίνει επισκέψιμος (βλ. αναλυτικά εδώ).

Η αξιοποίηση του ιστορικού χώρου εντός της σχολής πεζικού και η μετατροπή του σε πάρκο ανοιχτό στο κοινό

Το επόμενο σημείο έχει προταθεί στο παρελθόν από το δήμο και τοπικούς φορείς να αξιοποιηθεί, χωρίς κανένα όμως μέχρι σήμερα αποτέλεσμα, καθώς για να προχωρήσει η συγκεκριμένη πρόταση χρειάζεται –το είπα και πριν- πολιτική πίεση και βούληση.

Αναφέρομαι στο χώρο πίσω από τον προμαχώνα όπου σήμερα φιλοξενεί το λαογραφικό μουσείο της πόλης και αποτελεί το μοναδικό ολοκληρωμένο οχυρωματικό έργο από τα τείχη της μεσαιωνικής Χαλκίδας που σήμερα διασώζεται. Ο χώρος αυτός βρίσκεται εντός της σχολής πεζικού, γεγονός που περιπλέκει την υπόθεση απόδοσης του στο Δήμο Χαλκιδέων. Πρέπει λοιπόν να καταστεί σαφές πως το σημείο παρουσιάζει μοναδικά για την πόλη ιστορικά χαρακτηριστικά, καθώς μόνο εκεί διασώζεται τμήμα της αλλοτινής γιγαντιαίας τάφρου που κάποτε κύκλωνε την πόλη και, ίσως το σημαντικότερο, είναι σήμερα λειτουργικά άχρηστος για τη σχολή Πεζικού. Ο χώρος πίσω από το λαογραφικό πρέπει να απελευθερωθεί, ώστε εκεί να δημιουργηθεί ένα μικρό ιστορικό πάρκο ανοιχτό στο κοινό, ιδανικό για περίπατο και παρατήρηση του εναπομείναντα προμαχώνα και της τάφρου (βλ. αναλυτικά, εδώ).

Το κρυμμένο τείχος της ντροπής.

Πολύ κοντά στο σημείο όπου μόλις περιέγραψα, στην οδό Φριζή, βρίσκεται άλλο ένα τμήμα της μεσαιωνικής οχύρωσης.

Και αυτό το τμήμα τείχους θα μπορούσε να αναδειχθεί. Σε αντίθεση, σήμερα είναι μία εστία μόλυνσης, κρυμμένη κάτω από λαμαρίνες (Βλ. αναλυτικά, εδώ).

Ένα μικρό μουσείο ιστορίας στο υπόγειο Επιμελητηρίου Ευβοίας στη Χαλκίδα

Ανάλογη αδιαφορία έχει δείξει και εξακολουθεί να επιδεικνύει το Επιμελητήριο Ευβοίας, καθώς στο υπόγειο του κτιρίου που στεγάζει τις διοικητικές του υπηρεσίες, στην οδό Βενιζέλου, υπάρχει άλλο ένα τμήμα μεσαιωνικού τείχους.

Βρίσκεται πεταμένο στα αζήτητα, καταχωνιασμένο πίσω από έναν λέβητα και ένα σωρό παλιές καρέκλες. Όπως πολλές φορές έχω αναφέρει και δημόσια τα τελευταία χρόνια, και ο χώρος αυτός θα μπορούσε επίσης να αναδειχθεί και να γίνει επισκέψιμος στα πρότυπα μικρών μουσείων του εξωτερικού, φιλοξενώντας τη συνολική ιστορία των μεσαιωνικών τειχών της πόλης αλλά και την άδοξη κατάληξη τους (βλ. αναλυτικά, εδώ).

Να θεσπίσουμε τη 12^η Ιουλίου ως ημέρα μνήμης της άλωσης της Χαλκίδας από τους Οθωμανούς.

Πρόκειται άλλωστε για τα ένδοξα τείχη όπου πίσω τους κλείστηκαν οι γενναίοι υπερασπιστές της πόλης όταν ο Μωάμεθ Β΄ αποφάσισε να την καταλάβει το καλοκαίρι του 1470.

Ένα γεγονός που συντάραξε την Ευρώπη του 15^ου αιώνα καθώς το Νεγροπόντε επί λατινοκρατίας είχε εξελιχθεί σε κυριότερο λιμάνι της Βενετίας στο κεντρικό Αιγαίο και ασπίδα της έναντι της Οθωμανικής απειλής. Η στρατιωτική επιχείρηση κατάκτησης της Χαλκίδας από τον Μωάμεθ Β΄ παρουσιάζει αριθμούς μεγαλύτερους ακόμη και από την αντίστοιχη πολιορκία της Κωνσταντινούπολης. Για να κατακτήσει το Νεγροπόντε ο πορθητής χρησιμοποίησε, σύμφωνα με τις πιο συγκρατημένες μαρτυρίες, τουλάχιστον 120 με 130.000 στρατιώτες και 300 πλοία (βλ. αναλυτικά, εδώ). Τη 12^η Ιουλίου 1470 γράφτηκε η πιο αιματηρή σελίδα της πόλης στην ιστορία της.

Αυτήν ακριβώς την ημερομηνία εμείς σήμερα οφείλουμε να θυμόμαστε, θεσπίζοντας τη 12^η Ιουλίου ως ημέρα μνήμης της άλωσης της Χαλκίδας από τους Οθωμανούς. Το ετήσιο αυτό γεγονός μπορεί να πλαισιωθεί με εκδηλώσεις που θα προσελκύουν κόσμο στη Χαλκίδα, όπως η αναπαράσταση της πολιορκίας και το συμβολικό κάψιμο του ομοιώματος του κάστρου του Ευρίπου. Επικουρικά, θα μπορούσε να αναζητηθεί η συνεργασία με το δήμο Βενετίας, ενισχύοντας τους Ευρωπαϊκούς μας δεσμούς και την εξωστρέφεια της Χαλκίδας. Ενταγμένη στις εκδηλώσεις θα μπορούσε να είναι η παράσταση της όπερας «Μωάμεθ Β΄» του Τζοακίνο Ροσσίνι με θέμα την άλωση του Νεγροπόντε. Το έργο θα μπορούσε να ανέβει στο κάστρο του Καράμπαμπα, αρκεί εκεί να γινόταν μια μεγαλύτερη μόνιμη σκηνή και μια αξιοπρεπής ξύλινη αμφιθεατρική εξέδρα, αντικαθιστώντας δια παντός τις άθλιες πλαστικές καρέκλες που σήμερα χρησιμοποιούνται. Με αυτό τον τρόπο το έργο θα ανέβαινε για πρώτη φορά στην ίδια την πόλη όπου οι πρωταγωνιστές της, ο βάιλος Πάολο Ερίτζο και η κόρη του Άννα, μαρτύρησαν στα χέρια του Σουλτάνου.

Ας ξεκινήσουμε το διάλογο για την έναρξη ενός καλοκαιρινού φεστιβάλ με θέμα τη θυσία της Ιφιγένειας και τον Τρωικό πόλεμο στην Αυλίδα.

Στα ίδια πρότυπα δημιουργίας νέων πολιτιστικών εκδηλώσεων με στόχο την προσέλκυση ολοένα και περισσότερων επισκεπτών στη Χαλκίδα θα μπορούσε να κινηθεί και η διοργάνωση δρώμενων με θέμα τον Τρωικό πόλεμο και τη θυσία της Ιφιγένειας στην περιοχή όπου βρίσκεται εντελώς απαξιωμένος σήμερα ο ναός της Αυλιδείας Αρτέμιδος.

Καταλυτικό ρόλο σε αυτό θα μπορούσε εκεί να παίξει η αναβάθμιση του Θεάτρου της Αυλιδείας Αρτέμιδος, στον όρμο μικρό Βαθύ.

Η φύση της Εύβοιας: ο αναπτυξιακός άσος στο μανίκι της

Αν ένα από τα δυνατά χαρτιά της Χαλκίδας είναι η ιστορία της, ο αναπτυξιακός άσος στο μανίκι της Εύβοιας είναι η φύση της.

Τα 677 χιλιόμετρα ακτογραμμών της δίκαια την εντάσσουν στα 10 κορυφαία μέρη στον κόσμο για ιστιοπλοΐα, σύμφωνα με το περιοδικό National Geographic. Όμως δε διαθέτει ούτε μία σύγχρονη μαρίνα! Κάντε μια σύγκριση με τη φωτογραφία παραπάνω: βραβεύτηκε παγκοσμίως ως η μαρίνα της χρονιάς για το 2015 και βρίσκεται στο Μαυροβούνιο, μια χώρα με 295 χιλιόμετρα ακτογραμμής, ούτε τα μισά της Εύβοιας δηλαδή, η οποία έχοντας ζήσει τον σοσιαλιστικό εφιάλτη είναι σήμερα μια χώρα φιλική σε ιδιωτικές επενδύσεις με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται αλματωδώς.

Η Εύβοια χρειάζεται χάραξη μίας νέας «Πανευβοϊκής Οδού» που να διαπερνά κεντρικά ολόκληρο το νησί.

Σε ολόκληρο το νομό μοναδικής ομορφιάς παραλίες περιμένουν τον επισκέπτη. Και θα τον περιμένουν για πολύ καιρό όσο δε θα έχουμε δρόμους για να πάει σε αυτές!

Βασικότερος ανασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη του νομού είναι το απαρχαιωμένο οδικό της δίκτυο. Η Εύβοια χρειάζεται μία νέα κύρια οδική αρτηρία, μία «Πανευβοϊκή Οδό», από την Κάρυστο ως και την Ιστιαία και την Αιδηψό, που να κάνει εφικτό το ταξίδι από το ένα άκρο στο άλλο εντός δύο ωρών. Η οδός αυτή μπορεί να χρησιμοποιεί υφιστάμενα σημεία του οδικού χάρτη του νησιού, διαπλατυσμένα και προσαρμοσμένα στις νέες σύγχρονες ανάγκες, αλλά κυρίως απαιτεί επαναχάραξη στα μεγαλύτερα και περισσότερα τμήματα της. Πρέπει να διαπερνά κεντρικά την Εύβοια και όχι παραλιακά, όπως παλιότερα είχε συζητηθεί, ώστε οι διακλαδώσεις της να εξυπηρετούν ταχύτερα όλα τα παραλιακά χωριά και σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος και παράλληλα να είναι εγγύτερα σε σημεία που παρουσιάζουν αυξημένη κίνηση όλο το χρόνο, όπως το Προκόπι.

Η ανάγκη δημιουργίας ενός μονοπατιού πεζοπορίας του οσίου Ιωάννη του Ρώσου και ανάδειξης του εναλλακτικού τουρισμού στην Εύβοια.

Αναφορικά με το χωριό του οσίου Ιωάννη του Ρώσσου, που αποτελεί αιχμή του δόρατος του θρησκευτικού τουρισμού μας, η παράδοση να το επισκέπτονται οι πιστοί με τα πόδια επιβάλλει τη δημιουργία μιας νέας ειδικής διαδρομής, ώστε να αποφεύγουν την πεζοπορία στον επικίνδυνο δρόμο της βόρειας Εύβοιας.

Αυτό το «μονοπάτι του Αγίου Ιωάννη του Ρώσσου» θα μπορούσε να ξεκινάει από τα Ψαχνά και να εκμεταλλεύεται ήδη υπάρχουσες δασικές διαδρομές, προσφέροντας στον περιπατητή τη χαρά να απολαύσει το τοπίο, κάτι που θα μπορούσε να το κάνει γνωστό προς χρήση κάθε στιγμή του χρόνου.

Γενικότερα, ο εναλλακτικός, θεματικός και extreme τουρισμός έχει στην περιοχή μας σημαντικά περιθώρια βελτίωσης, με μεγάλα περιθώρια κέρδους, καθώς η Εύβοια διαθέτει μοναδικής ομορφιάς βουνά, χαράδρες, σπήλαια, αλλά και μοναδικούς αρχαίους οικισμούς σε απρόσιτα μέρη, όπως τα φημισμένα «Δρακόσπιτα» της Νότιας Εύβοιας.

Πρέπει να μειώσουμε τα μειονεκτήματα μας και να εκμεταλλευτούμε τα δυνατά μας χαρακτηριστικά.

Η Χαλκίδα, η Εύβοια όπως και ολόκληρη η χώρα χρειάζεται σήμερα επανασχεδιασμό των προτεραιοτήτων της.

Η έξοδος από την κρίση είναι εφικτή αρκεί να κατανοήσουμε σε βάθος τους λόγους όπου μας οδήγησαν σε αυτή. Να μειώσουμε τα μειονεκτήματα μας και να εκμεταλλευτούμε τα δυνατά μας χαρακτηριστικά. Πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό πως πρώτα δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες και στη συνέχεια επιδιώκουμε τα μέγιστα οφέλη από αυτές, ποτέ το ανάποδο. Για να το πω όσο πιο απλά γίνεται, πρώτα στήνεις μία επιχείρηση, στη συνέχεια φροντίζεις να λειτουργεί όσο το δυνατό καλύτερα και στο τέλος καλείς κόσμο. Οι πόλεις μας και τα χωριά μας, έχουν πλεονεκτήματα. Ας τα ανακαλύψουμε ώστε να τα κάνουμε γνωστά σε ολόκληρο τον κόσμο.